„Bitwa pod Oliwą I – niedokończony szkic”. Ocalony obraz powrócił do Gdańska

Dzięki pracom konserwatorskim sfinansowanym przez Towarzystwo Przyjaciół Narodowego Muzeum Morskiego udało się uzupełnić ubytki w podłożu i malaturze, oczyścić powierzchnię obrazu z zabrudzeń oraz nawarstwień, wykonać retusz oraz końcową impregnację. 

„Bitwa pod Oliwą I – niedokończony szkic”. Renowacja tego obrazu zakończona pełnym sukcesem

Odnowione dzieło Mariana Mokwy będzie można podziwiać w 2025 roku podczas obchodów 65-lecia Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku. Wystawa stanie się również okazją do zaprezentowania działalności Towarzystwa Przyjaciół NMM, które jako darczyńca aktywnie wspiera rozwój kolekcji malarstwa gromadzonej w NMM.

Prace konserwatorskie nad obrazem będącym własnością Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku trwały trzy miesiące. Zadanie zlecono firmie Cardas True Art z Bydgoszczy, która dysponuje zespołem wysoko wykwalifikowanych specjalistów oraz nowoczesnym zapleczem technicznym.

Obraz ukazuje dynamiczny epizod jednej z najważniejszych bitew morskich w historii Polski – starcia pod Oliwą z 1627 roku.

Centralnym motywem dzieła jest monumentalny dziób okrętu nakreślony przez artystę w szkicowy, konturowy sposób. Na jasnym tle kompozycji widoczna jest łódź z polską banderą, w której znajdują się marynarze i żołnierze, stanowiąca dynamiczny akcent tej morskiej sceny. W głębi widzimy okręt pod pełnymi żaglami. Obraz był zapewne częścią ambitnego projektu, który Marian Mokwa realizował w okresie międzywojennym, obrazującego całość dziejów Polski nad Bałtykiem w postaci cyklu „Apoteoza Polski Morskiej”. Obrazy, które go tworzyły, eksponowano w wybudowanej przez Mokwę Galerii Morskiej przy ul. 3 Maja w Gdyni.

dr Monika Jankiewicz-Brzostowska / kierownik Działu Sztuki Marynistycznej NMM

Niestety, obrazy tam wystawione zostały tuż po wybuchu wojny zniszczone bądź rozkradzione przez Niemców. 

Los wielu pozostaje wciąż nieznany. Opisywany obraz jako dzieło nieukończone przypuszczalnie znajdował się na zapleczu Galerii Morskiej. Ocalał z wojennej pożogi w okolicznościach, które do dziś pozostają niejasne. Został pocięty na kilka nierównych części i w takim stanie najprawdopodobniej przechowywano go w nieznanym miejscu.

dr Marcin Westphal / dyrektor ds. merytorycznych NMM