Muzyczny lipiec w Żaku. Przed nami letnia odsłona Jazz Jantar

Za nami już piętnaście koncertów spod szyldu 27. Festiwalu Jazz Jantar, które odbyły się w lutym, marcu i maju. Gościliśmy przede wszystkim artystki i artystów z Polski, ale także z Wielkiej Brytanii, Norwegii, Niemiec, Holandii i Stanów Zjednoczonych. Latem organizatorzy będą kontynuować wątek brytyjski i niemiecki, ale w Sali Suwnicowej pojawią się także muzycy z Serbii i nie zabraknie oczywiście młodych twórców z Polski. 

Brytyjska fala

Prezentowanie nowych oblicz młodej sceny jazzowej z Wielkiej Brytanii to mniej więcej od dekady stały punkt w programie Jazz Jantar. W Gdańsku występowali już Sons of Kemet, Shabaka & The Ancestors, Binker & Moses, Binker Golding Band, Kamaal Williams, Alabaster DePlume, Yazz Ahmed, Emma-Jean Thackray, Dinosaur, Polar Bear, Emma Rawicz, Slowly Rolling Camera, Roller Trio, Snowpoet, Yazmin Lacey, Chelsea Carmichael, Run Logan Run czy Kinkajous. Niemniej na Wyspach nie brakuje innych godnych poznania utalentowanych muzyków o świeżym spojrzeniu na to, czym jazz jest i czym jeszcze może się stać. Kolejni z nich pojawią się na tegorocznym JJ.
Cassius Cobbson po raz pierwszy wystąpił na Jazz Jantar ubiegłej jesieni, jako perkusista tria pochodzącej z Peru, rezydującej w Londynie Allexy Navy. Oczarował wtedy słuchaczy itensywną, żywiołową grą. Teraz wraca z własnym projektem. W solowej twórczości dwudziestodwuletni muzyk prezentuje znacznie obszerniejszy wachlarz możliwości – gra także na fortepianie i syntezatorach, a do tego śpiewa i odnosi się do inspiracji sięgających od jazzowych tradycji przez muzykę klubową i rockową, po etniczne brzmienia Ghany, kraju jego przodków.

W 2023 roku wydał pierwszy album pod własnym nazwiskiem – „Sankofa” – a w lipcu zadebiutuje z autorskim programem przed polską publicznością.
Kulturowy miszmasz jest wyraźnie podkreślony również w twórczości Sultana Stevensona, którego z jednej strony inspirują wielcy jazzowi pianiści – McCoy Tyner, Geri Allen czy Herbie Hancock – a z drugiej sięga po funk, hip-hop i muzykę karaibską czyli po swoje korzenie. Stevenson to – podobnie jak Cassius Cobbson – jedna z najciekawszych postaci kolejnej fali młodych brytyjskich muzyków jazzowych. Prywatnie są przyjaciółmi i nalegali na występ tego samego wieczoru, zapewniając, że będzie to przeżycie, jakiego publiczność Festiwalu Jazz Jantar długo nie zapomni.

Zafascynowany brytyjską sceną od wielu lat pozostaje również Wojtek Mazolewski, który dostrzega, jak bardzo jej energia i zapał tamtejszych muzyków przypominają to, co działo się niegdyś w yassie. Tryp Tych Trio przekształca skojarzenie w żywą materię. Mazolewski – jedna z kluczowych postaci yassu – założył go wraz z saksofonistką Tamar Osborn i perkusistą Natcyetem Wakilim, znanymi z ze współpracy z takimi zespołami/artystkami, jak Nok Cultural Ensemble, Sons of Kemet, Collocutor czy Rosa Brunello. Skład tria ma jednak nieustannie ewoluować, o czym będzie się można przekonać już podczas koncertu na Festiwalu Jazz Jantar, gdzie za perkusją zasiądzie Sarathy Korwar – uznany muzyk urodzony w Stanach Zjednoczonych, pochodzący z Indii, od lat mieszkający w Londynie i odważnie łączący jazz z wpływami zaczerpniętymi z hip-hopu, muzyki elektronicznej i południowoazjatyckiej tradycji. 

Jazz z Europy – różne oblicza 

Serbski pianista, kompozytor oraz autor muzyki filmowej i teatralnej Aleksandar Jovanović (tworzący pod pseudonimem Shljuka) zajmuje się jazzem od 1999 roku, a Shljuka Quintet to jego najświeższy, założony w 2023 roku projekt. Napisał o nim: „Jesteśmy ambasadorami wyjątkowej muzycznej fuzji, łączącej bogate tradycje muzyki bałkańskiej z improwizowanym językiem jazzu. Nasz ostatni album – zatytułowany „Octave Up” – symbolicznie oznacza nowy rozdział w naszych twórczych przedsięwzięciach, oferując świeże spojrzenie na bałkański jazz. Eksplorujemy poprzez tę płytę skrzyżowanie dwóch tradycji muzycznych, zagłębiając się w podobieństwa i różnice pomiędzy jazzem i muzyką bałkańską. Czerpiąc inspiracje z naszego dziedzictwa kulturowego, melodyczne frazy, harmoniczne progresje i charakterystyczne dla Bałkanów rytmy napełniamy językiem współczesnego jazzu”. 

Intrygująca nazwa Abacaxi w języku portugalskim oznacza „ananasa”, a kryjące się pod nią trio tworzą Francuzi Julien Desprez i Jean François Riffaud oraz Włoch Francesco Pastacaldi. Ich muzykę można usytuować pomiędzy rockiem z lat 60., noisem, improwizacją, funkiem a sound artem podsycanym eksperymentami ze światłem. Desprez – lider zespołu, a także kolektywu Coax zrzeszającego artystów wszelakich dyscyplin – lubi rzucać wyzwania skostniałym konwencją i w oparciu o utarte schematy kreować zupełnie nowe brzmienie.

Blink 6 to najnowszy projekt Marcusa Klosska, berlińskiego kompozytora i gitarzysty (ulubiona gitara – Fender Telecaster), który przez ostatnie dziesięć lat koncertował i nagrywał ze swoim Electric Trio. Muzykę sekstetu Blink 6 on sam określa jako mieszankę współczesnego jazzu, rocka eksperymentalnego i nowej muzyki, a skład dopełniają instrumentaliście z berlińskiej sceny – puzonistka Anke Lucks (Insomnia Brass Band – na koncercie w Żaku zastąpi ją Gerhard Gschlössl), trębacz Nikolausem Neuserem (Potsa Lotsa), saksofonistą tenorowym Ignazem Dinné, basista Carsten Hein oraz perkusista Derek Scherzer. „Zacząłem komponować dla sekstetu, nie wiedząc, kto będzie w nim grał – twierdził Klosska. – Po tym, jak w ciągu sześciu miesięcy skomponowałem osiem utworów, potrzebowałem muzyków, którzy potrafiliby dobrze czytać nuty i którzy potrafiliby improwizować”. Tak powstał album „Blink 6”, który ukazał się we wrześniu 2023 roku. 

I jak zawsze polska scena jazzowa

Lipcowy blok koncertów Festiwalu otworzy solowy koncert trójmiejskiego pianisty Dominika Kisiela. O swoim nowy albumie Dominik Kisiel powiedział: „»Pieśni« łączą w sobie elementy muzyki fortepianowej z wielu obszarów: muzyki jazzowej, improwizowanej, neoromantycznej, folkowej oraz współczesnej”.

Minimits tworzy trzech młodych muzyków doskonale znanych naszej publiczności – niemalże co roku, czasami kilkukrotnie, w Sali Suwnicowej Klubu Żak pojawiają się kontrabasista Franciszek Pospieszalski, pianista Franciszek Raczkowski i perkusista Bartek Szablowski. Wszyscy są absolwentami katowickiej Akademii Muzycznej, a także laureatami wielu ważnych środowiskowych nagród, Pospieszalski otrzymał m.in. nagrodę Złotego Kontrabasu im. Andrzeja Cudzicha (Jazz Junior 2019), Raczkowski Grand Prix Międzynarodowego Konkursu na Kompozycję Jazzową w Katowicach (2018), Szablowski nagrodę specjalną na Międzynarodowym Konkursie Młodych Zespołów Jazzowych „Złoty Krokus” (2017). W Żaku zaprezentują zupełnie nowy materiał. 

Festiwal zamknie koncert duetu występującego pod nazwą amad stare, gdzie również występuje Szablowski. Jerzy Mączyński opowiadał o tym projekcie: „Duet z Bartkiem Szablowskim powstał podczas trasy koncertowej w Pakistanie w listopadzie 2023 roku. Zagraliśmy wspólnie osiem koncertów (m.in. na Islamabad International Jazz Festival, gdzie wspólnie z przedstawicielami sześciu krajów Europejskich – Szwajcarii, Austrii, Niemiec, Hiszpanii, Francji – reprezentowaliśmy Europejski Jazz)”. Obydwaj muzycy studiowali w Syddansk Musikkonservatorium w mieście Odense w Danii, Mączyński ukończył także studia w filii bostońskiej szkoły Berklee College of Music w Walencji na kierunku contemporary music performance i jest drugim Polakiem, po Piotrze Orzechowskim, który zdobył dyplom tej prestiżowej uczelni. Publiczności Festiwalu Jazz Jantar jest doskonale znany chociażby z solowego koncertu pod nazwą Jerry & The Pelican System w 2021 roku.

27. Festiwal Jazz Jantar / lato / program

12.07.2024 / G.20.00

Dominik Kisiel Solo / Pieśni / Młoda Polska / premiera

Dominik Kisiel - fortepian

Shljuka Quintet / Octave Up / Jazz from Serbia 

Aleksandar Jovanović Shljuka – fortepian, Rastko Obradović – saksofon, Ivan Radivojević – trąbka, Milan Pavković – kontrabas, Aleksandar Cvetković - perkusja

13.07.2024 / G.20.00

Cassius Cobbson / Sankofa / Britain.Now / pierwszy raz w Polsce 

Cassius Cobbson - instrumenty klawiszowe/perkusja, Nathaniel Ricketts - perkusja, Basile Petite – gitara basowa, Solomon Kola – gitara elektryczna, Sam Tunnicliffe – saksofon
Sultan Stevenson / Faithful One / Britain.Now / pierwszy raz w Polsce 

Sultan Stevenson – fortepian, syntezator, Jacob Gryn – gitara basowa, Joel Waters – perkusja, Josh Short – trąbka

14.07.2024 / G.19.00 

Tryp Trycho Trio: Wojtek Mazolewski, Tamar Osborn, Sarathy Korwar / Warsaw Conjunction 

Wojtek Mazolewski – kontrabas elektryczny i akustyczny, Tamar Osborn – flet, saksofon barytonowy i samplery, Sarathy Korwar – perkusja

19.07.2024 / G.20.00 

Minimits / Młoda Polska / nowy materiał

Franciszek Raczkowski – fortepian, Franciszek Pospieszalski – kontrabas, Bartosz Szabłowski – perkusja

Abacaxi / Avant Days / pierwszy raz w Polsce

Julien Desprez – gitara, Jean-François Riffaud – bas, Francesco Pastacaldi – perkusja, syntezator 

20.07.2024 / G.20.00 

Markus Klossek Blink 6 / Blink 6 / Jazz from Germany

Nikolaus Neuser – trąbka, Ignaz Dinné – saksofon tenorowy, Gerhard Gschlössl – puzon, Marcus Klossek – gitara, Carsten Hein – bass, Kay Lübke - perkusja

amad stare / Teraz Polska

Jerzy Mączyński – saksofon, Bartosz Szablowski - perkusja

***

Karnety (1-dniowe): 40 zł – ulgowe / 75 zł – na Kartę do Kultury / 80 zł – bez zniżek

Bilety na 14.07: 30 zł – ulgowe / 55 zł – na Kartę do Kultury / 60 zł – bez zniżek