Z Gdańska do Houston! Naukowcy z AWFiS przygotowują astronautów do kosmicznej misji

- Trzymajcie kciuki! – mówił tuż przed wylotem do Warszawy i do Houston w USA prof. Marcin Dornowski, kierujący zespołem naukowców z gdańskiej Akademii Wychowania Fizycznego i Sportu, którzy analizować będą wpływ izolacji oraz warunków mikrograwitacji na poziom stresu i aktywność fal mózgowych astronautów. W misji naukowo-technologicznej IGNIS na Międzynarodową Stację Kosmiczną (ISS) w ramach misji Axiom 4 i w eksperymencie bierze udział Sławosz Uznański-Wiśniewski, polski astronauta Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA). 

CZYTAJ TEŻ: Polak poleci w kosmos! Neuropsycholog z Gdańska sprawdzi, jak radzi sobie ze stresem

ZOBACZ TEŻ: Naukowiec z Gdańska zrealizuje kontrakt z ESA

Eksperyment „Lowering Stress Response During Isolation in Astronauts / NEUROFEEDBACK EEG” będzie prowadzony przed, w trakcie i po misji na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. W zespole, kierowanym przez prof. Marcina Dornowskiego są też: prof. Inna Sokołowska - neurofizjolog i biolog, dr Milena Lachowicz - psycholog kliniczny oraz dr Tomasz Szot - informatyk, statystyk.

W badaniu wezmą  udział dwaj astronauci z czteroosobowej załogi: Sławosz Uznański-Wiśniewski i Węgier Tibor Kapu. Na Polaku będzie przeprowadzonych 13 różnych eksperymentów prowadzonych przez naukowców z różnych polskich ośrodków badawczych. 

- Dwa lata temu moja propozycja badawcza została wybrana jako jedna spośród 13 nadesłanych w konkursie ogłoszonym przez Polską Agencję Kosmiczną (POLSA). Mamy możliwość rozwijać polską naukę w najlepszym laboratorium badawczym na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Na kilka dni przed badaniami w Warszawie w siedzibie POLSY oraz w Houston (AXIOM HQ) mogę powiedzieć, że jesteśmy gotowi.

prof. Marcin Dornowski, neuropsycholog 

Badanie składać się będzie z trzech etapów:

• przed misją – trening i testy przeprowadzone z udziałem Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego w Warszawie, w siedzibie POLSY oraz w NASA w Houston – z udziałem Tibora Kapu;
• podczas misji - monitorowanie reakcji astronautów przebywających na ISS;
• po misji – kolejne testy, przeprowadzone z udziałem obu astronautów.
REKLAMA

PRZECZYTAJ TAKŻE: Julia zamierza budować stacje kosmiczne

Trening mózgu astronauty

Celem badania jest analiza wpływu izolacji, jakiej poddani są podczas misji astronauci w przestrzeni kosmicznej oraz warunków mikrograwitacji na ich poziom stresu i aktywność fal mózgowych. 

Wyniki, uzyskane przez astronautów, zostaną porównane z tymi, które zostaną wykonane w najbliższych dniach przez rozpoczęciem misji. W poniedziałek 14 kwietnia naukowcy z Gdańska rozpoczną pierwsze badania na Sławoszu Uznańskim-Wiśniewskim, a kilka dni później polecą do Houston w USA, gdzie znajduje się centrum NASA i siedziba Axiom, by podobne badania przeprowadzić na węgierskim astronaucie. 

- Astronauci zostaną wyposażeni w sprzęt, na którym będziemy badać fale mózgowe zarówno przed, jak i po powrocie. To sprzęt bazujący na zapisie EEG - podłączamy elektrody do głowy astronauty, który wykonuje określone czynności i sprawdzamy, jak te fale się kształtują. Mając wyniki, możemy tworzyć spersonalizowany trening dla astronauty, aby mógł wytrenować i uspokajać odpowiednie fale mózgowe, odpowiedzialne za poziom stresu.

dr Milena Lachowicz, psycholog kliniczny 

Na czym polegać będzie trening? Astronauci dostaną specjalnie przygotowane gry komputerowe. Jak tłumaczył prof. Dornowski: - Każdego dnia treningowego przez około pół godziny będą np. „grać” w prostą grę, generowaną przez program naszego urządzenia. Jeśli trening, czyli podwyższanie / obniżanie czy utrzymanie poziomu fal mózgowych będzie skuteczne to wszystko na ekranie będzie płynnie działało. Jeśli nie – zaczną się zakłócenia i będą trwały, dopóki astronauta nie „uspokoi głowy” tzn. spowoduje taki układ wartości wybranych fal mózgowych żeby jego działanie było efektywne.

PRZECZYTAJ CAŁĄ ROZMOWĘ Z PROF. MARCINEM DORNOWSKIM

- Te testy i rejestracja aktywności mięśniowej będzie wykonywana przed misją i po misji - przed zastosowaniem przez nich metody Neurofeedbacku i po zastosowaniu tej metody - dodaje prof. Inna Sokołowska, odpowiedzialna za stronę neurofizjologiczną badań. - Rejestracja takiej aktywności mięśni pozwoli nam ocenić aktywność układu nerwowo – mięśniowego.

Marzeniem naukowców - jak mówi prof. Dornowski - jest, by  efektywność pracy mózgów astronautów nie tylko utrzymała się na poziomie sprzed misji, ale nawet się zwiększyła.

Misja Ax-4

Misja Ax-4 to kolejna komercyjna załogowa wyprawa, realizowana przez Axiom Space. Jej start planowany jest z NASA Kennedy Space Center na Florydzie. Na ISS załogę wyniesie rakieta Falcon 9 z załogową kapsułą Dragon od SpaceX. 

Udział Polaka Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego w tej misji to rezultat umowy podpisanej między Ministerstwem Rozwoju i Technologii a ESA na przygotowanie i przeprowadzenie polskiej misji naukowo - technologicznej IGNIS na ISS. W przygotowaniach bierze udział także Polska Agencja Kosmiczna (POLSA) jako agencja wykonawcza MRiT.