Cztery damy, czyli Baśka, i gonienie świnki do chlewa, czyli Buczka

„Baśka” i „Buczka” – historyczne kaszubskie gry. Zasady

Zasady gry w „Baśkę” i „Buczkę” więcej dzieli niż łączy, ale obie te historyczne kaszubskie gry mają jeden wspólny mianownik – są niezwykle ekscytujące i wywołują ogromne emocje wśród zawodników. Nie wierzycie? Już w sobotę, 8 lipca podczas Światowego Zjazdu Kaszubów w Kartuzach będziecie mogli na własne oczy się o tym przekonać.

„Baśka”

„Baśka”, po kaszubsku Baszka, to najpopularniejsza na Kaszubach i Pomorzu gra karciana. Przy jednym stole grają w nią głównie cztery osoby, ale wyjątkowo może zagrać zarówno mniej, jak i więcej osób. Przyjmuje się, że grę wymyślono już w XIX wieku.

– Tak naprawdę, nikt nie jest w stanie określić, od kiedy na Kaszubach gra się w ,,Baśkę” i kto stworzył podstawy tej gry. Niezaprzeczalnym faktem jest to, że grali w nią ojcowie, dziadkowie i pradziadkowie dzisiejszych Kaszubów. Z analizy innych znanych gier karcianych można jednak wysnuć prawdopodobną teorię, że gra w „Baśkę” wywodzi się od innej, ongiś bardzo popularnej, a obecnie jedynie lokalnej, gry karcianej na Kaszubach – „Lisa” (kasz. Lësa) – czytamy w opracowaniu o „Baśce”, jej historii i zasadach gry, autorstwa Mirosława Ugowskiego.

PRZECZYTAJ TEŻ: Światowy Zjazd Kaszubów w Kartuzach. Spotkanie Kaszubów z całego świata!

Zasad „Baśki” nie da się opisać w kilku zdaniach. Jest sporo jej odmian i rodzajów. Ale podstawy są te same.

• W „Baśkę” gra się obecnie 16 kartami (damy, walety, asy, dziesiątki).
• Karty te mają różną wartość oczkową:
  • asy – 11,
  • dziesiątki – 10,
  • damy – 3,
  • walety – 2.

Każdy gracz otrzymuje po cztery karty, a rozdanie składa się z licytacji, która decyduje o konkretnym rodzaju dalszej rozgrywki oraz o podziale na „starych” i „młodych”.

PRZECZYTAJ TEŻ: Oby Zjazd Kaszubów wzmocnił poczucie wspólnoty

Gra toczy się bardzo szybko. Gracze wykładają na stół po jednej karcie i walczą o bitki. Zdobywa ją ten z zawodników, który położył na stół najstarszą kartę. Zdobytą tak bitkę gracz kładzie przed sobą. Po zakończeniu liczy się punkty, a te są uzależnione od wielu czynników, chociażby rodzaju przyjętej gry.

Miłośnicy „Baśki” spotykają się i grają między sobą, ale też w licznych turniejach, a nawet trwających cały rok rozgrywkach.

„Buczka”

W „Buczkę” nie gra się przy stole, a na boisku lub placu. Na pierwszy rzut oka najbardziej przypomina ona hokej na trawie. „Buczka” to jednak stara gra kaszubska, która obecnie jest nieco zmodyfikowana, by łatwiej można było w nią grać i stawała się jeszcze popularniejsza. Od kilku lat gra ta przeżywa odrodzenie, gra w nią coraz więcej drużyn, organizowane są turnieje, a nawet liga.

PRZECZYTAJ TEŻ: Umacnianie tożsamości i jedności, czyli historia zjazdów Kaszubów na Pomorzu

Na czym dokładnie polega gra? Dawniej trzeba było uderzać kijem w kamień, by jak najszybciej wpadł on do przygotowanego dołka. Miało to wówczas nawet swoją nazwę – gonienie świnki do chlewa. Obecnie używa się specjalnych kijów w kształcie wiosła oraz piłeczki. Gra polega na umieszczeniu jej za pomocą kija w konkretnym kręgu, wyznaczonym na połowie przeciwnika, za co otrzymuje się punkty. W każdej z drużyn gra po trzech zawodników i ich zadaniami są bronienie dostępu do swojej „bramki”, ale też punktowanie na połowie przeciwnej drużyny.

Zjazd Kaszubów w Kartuzach. Gdzie rozegrane zostaną gry w „Baśkę” i „Buczkę”?

Jeśli chcielibyście na żywo zobaczyć, jak emocjonujące są to rozgrywki, to wybierzcie się w sobotę, 8 lipca do Kartuz.

• Turniej gry w „Baśkę” odbywać będzie się w Zespole Szkół Ogólnokształcących nr 2 (os. Wybickiego 33).
• W „Buczkę” grać będą na boisku ze sztuczną trawą przy ul. Chmieleńskiej.