Dlaczego na Pomorzu jest najwięcej prób samobójczych dzieci?

Raport Fundacji GrowSPACE. Rośnie liczba prób samobójczych

Zorganizowana w ostatni poniedziałek, 30 stycznia pod Ministerstwem Edukacji i Nauki konferencja prasowa odbiła się szerokim echem w mediach. Fundacja GrowSpace, korzystając z danych wszystkich komend wojewódzkich, sporządziła raport dotyczący prób samobójczych nieletnich.

Wnioski są wstrząsające.

• W całym kraju w 2022 r. odnotowano 2031 prób samobójczych osób między 7. a 19. rokiem życia. To o 150 procent więcej niż jeszcze dwa lata wcześniej. 
• W 2021 r. w tej grupie wiekowej doszło do 127 samobójstw, rok później zginęło już 150 dzieci.

PRZECZYTAJ TEŻ: U młodych ludzi często przyczyną samobójstw jest utrata miłości

Z życia chcą rezygnować także najmłodsi. Fundacja dotarła do informacji o dwunastu próbach samobójczych dzieci w wieku 7-12 lat, w tym dwóch zakończonych zgonem. Według policji, najczęstszymi przyczynami prób samobójczych nieletnich są problemy rodzinne, mobbing w środowisku szkolnym oraz zaburzenia psychiczne.

Te dwa tysiące prób to dla nas niby tylko sucha liczba, ale to dwa tysiące dramatycznych historii w szkołach, złamanych serc rodziców i wreszcie dwa tysiące osób w kryzysie suicydalnym. Każdy tego typu przypadek pokazuje, że system gdzieś zawiódł i pomoc nie została udzielona na czas.

Dominik Kuc / aktywista Fundacji GrowSPACE

Próby samobójcze dzieci. Większa wrażliwość na Pomorzu?

Bardzo źle na tle kraju wygląda województwo pomorskie. To u nas odnotowano w minionym roku aż 417 prób samobójczych, najwięcej w całej Polsce. Drugie na liście jest województwo śląskie (301 przypadków). Na Śląsku jednak jest dwa razy więcej mieszkańców niż u nas.

Dr Mariusz Kaszubowski, dyrektor Wojewódzkiego Szpitala Psychiatrycznego w Gdańsku nie jest zaskoczony wynikami raportu. Uważa jednak, że nie do końca odzwierciedlają one rzeczywistą sytuację.

– Statystyki można różnie interpretować – mówi dr Kaszubowski. – Pamiętajmy, że liczba prób samobójczych nie jest równoważna z liczbą dokonanych samobójstw. W kwestii jakości klasyfikacji prób samobójczych też mamy różne doświadczenia. Nierzadko mamy do czynienia z próbami, które, tak naprawdę, mają charakter manifestacji. Zgłoszenie ich wynika z większej wrażliwości społecznej. Z drugiej strony, zdarza się, że próby samobójcze nie są nigdzie rejestrowane.

Dyrektor Srebrzyska porównuje to do zatrzymywania pijanych kierowców. Nie zawsze liczba zatrzymań świadczy o dużej liczbie patologicznych zachowań, ale jest efektem większej skuteczności policji i zwiększonej liczby patrolów na drogach oraz działań prewencyjnych.

– Przy ocenie skali zjawiska należy brać pod uwagę stosunek liczby prób samobójczych skutecznych do wszystkich prób,  jakie miały miejsce, z uwzględnieniem wielkości populacji województwa – tłumaczy. – Pod tym względem Pomorze nie zajmuje już niechlubnego pierwszego miejsca i stoi na dużo lepszej pozycji. Są województwa, gdzie co trzecia, czwarta próba jest skuteczna. Na Pomorzu, patrząc na wcześniejsze statystyki – co dwudziesta.

Tak czy inaczej, liczba zgłoszeń prób samobójczych w widoczny sposób przekłada się na obciążenie Wojewódzkiego Szpitala Psychiatrycznego w Gdańsku.

Próby samobójcze dzieci. Szpitale nie rozwiążą problemu

Fundacja GrowSPACE zaapelowała do Ministerstwa Zdrowia oraz Ministerstwa Edukacji i Nauki o wprowadzenie kompleksowej prewencji oraz postwencji, czyli działań podejmowanych po samobójczej śmierci ucznia w polskich szkołach.

W apelu „TAK dla prewencji suicydalnej w szkołach” czytamy, że placówki szkolne powinny postawić, m.in., na  psychoedukację – czyli pierwszy i podstawowy sposób prewencji kryzysów psychicznych. Należy też zapewnić obecność oraz dostępność psychologa w każdej szkole – tak, aby każdy uczeń i uczennica mógł i mogła udać się po pomoc. Trzeba również przeciwdziałać przemocy w szkole. Konieczne są szkolenia dla kadr pedagogicznych oraz rodziców, a także wsparcie organizacji pozarządowych i budowa zespołów interwentów kryzysowych (osób uprawnionych do prowadzenia interwencji kryzysowych w placówkach i wspierających całokształt systemu zapobiegania samobójstwom) przez samorządy. Wreszcie, aby ograniczyć efekt Wertera, czyli wzrost liczby samobójstw spowodowany nagłośnieniem takich przypadków, należy zapewnić młodym ludziom kompleksową postwencję suicydalną.

PRZECZYTAJ TEŻ: Prawie co drugi zgon młodego człowieka na Pomorzu spowodowany jest samobójstwem

Podobnie uważa dyrektor największego szpitala psychiatrycznego na Pomorzu.

– Rozwiązaniem niekoniecznie jest zwiększanie liczby łóżek na oddziałach dziecięco-młodzieżowych szpitala – twierdzi dr Kaszubowski. – Trzeba zlikwidować przyczyny takiego stanu rzeczy.

Niektóre problemy można i trzeba rozwiązać nie na poziomie szpitala, ale w środowisku rodzinnym, szkolnym czy rówieśniczym małoletniego pacjenta. By przeciwdziałać kryzysom psychicznym, konieczny jest przede wszystkim rozwój ambulatoryjnego wsparcia. Istotna jest również współpraca ze szkołami, psychologami, rodzicami, policją, sądami, ośrodkami szkolno-wychowawczymi. Sieć powiązań i wzajemnego wsparcia musi być dostatecznie silna.

dr Mariusz Kaszubowski / dyrektor Wojewódzkiego Szpitala Psychiatrycznego w Gdańsku

– Nie można również zapomnieć o konieczności zwiększenia finansowania psychiatrii dziecięcej, bez czego nie zbudujmy odpowiedniej jakości i bezpieczeństwa – dodaje dr Kaszubowski.

Potrzebujesz pomocy? Zadzwoń!

116 111

Telefon zaufania dla dzieci i młodzieży, który prowadzi Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę.

800 12 12 12

Telefon zaufania Rzecznika Praw Dziecka.

22 484 88 04

Fundacja ITAKA prowadzi Telefon Zaufania Młodych: 22 484 88 04 ( poniedziałek-sobota w godzinach 11:00-21:00).
Przeznaczony jest dla nastolatków i młodych dorosłych – poniżej 25. roku życia. Na linii dyżur pełnią psychologowie i psychoterapeuci, którzy udzielają wsparcia poprzez telefon lub czat. Można także umówić się na bezpłatną sesję online (pakiety po 5 sesji).

PRZECZYTAJ TEŻ: Zgłosiła się do szpitala po próbie samobójczej. Lekarze: nie wymagała hospitalizacji

MOPR

W Gdańsku rodzice mogą zgłosić się do MOPR (tel. 58 342 31 50), gdzie specjaliści podpowiedzą im, jak, np., poprawić relacje z dzieckiem, by stało się ono bardziej otwarte i ufne wobec nich. Wesprą rodzica w procesie wychowawczym, by świadomie reagował na potrzeby córki, syna. Psycholog poradzi, np., jak skuteczniej komunikować się z nastolatkiem i na jakie zachowania zwrócić uwagę, co powinno zaniepokoić.

Centra Pracy Socjalnej MOPR

Z kolei miejscami, gdzie mogą przyjść rodzice, którzy nie radzą sobie z opiekuńczo-wychowawczymi wyzwaniami, są Centra Pracy Socjalnej MOPR. Kontakt do CPS dostępny jest na stronie internetowej gdańskiego MOPR. Na poradę z psychologiem można się umówić telefonicznie lub pisząc na adres e-mail: mopr@gdansk.gda.pl.

PRZECZYTAJ TEŻ: Pandemia depresji i samobójstw. Czy to atak wirusa na ludzki mózg?

coucb.pl

W Gdyni młodzi ludzie szukający kogoś, kto i wysłucha, i zrozumie, mogą porozmawiać na czacie dostępnym na stronie coucb.pl, gdzie codziennie przez osiem godzin dyżurują psychologowie i studenci psychologii.

Telefon wsparcia dzieci i młodzieży

W Sopocie działa telefon wsparcia dzieci i młodzieży. Pod numerem: 690 538 228, z dyżurującymi specjalistami młodzi ludzie mogą porozmawiać o swoich problemach od poniedziałku do piątku w godz. 16:00-18:00.