Maszyny szyfrujące na wystawie w Muzeum II Wojny Światowej

To niemiecka maszyna szyfrująca "Enigma" przeznaczoną do utajniania korespondencji przesyłanej przez jednostki niemieckich sił zbrojnych z lat 30. XX stulecia oraz kopa maszyny szyfrującej „Enigma” zbudowanej na podstawie dokumentacji przygotowanej przez polskich inżynierów: Antoniego Pallutha i  Edwarda Fokczyńskiego, z części wykonanych we francuskiej fabryce i zmontowanej we wspólnej francusko-polskiej konspiracyjnej placówce wywiadu już po kapitulacji armii francuskiej.

O znaczeniu prezentowanych obiektów w kontekście historii militarnej i wojen przemysłowych mówił dyrektor MIIWŚ w Gdańsku dr hab. Grzegorz Berendt.

- Odwołanie się do prezentowanych eksponatów w Dniu Kryptologii wynika z głębokiego przeświadczenia, że mamy się czym chwalić w odniesieniu do przeszłości, jak i teraźniejszości. Powinniśmy chwalić się ludźmi zdolnymi, aktywnymi, osiągającymi sukcesy w wielu dziedzinach (...) Na ogół historia militarna jest wiązana z aktywnościami na polach bitew ale w przeszłości, szczególnie w XX i XXI wieku wojny są określane mianem wojen przemysłowych. Bez postępu technicznego nie byłoby kolejnych rozwiązań (...) Dzięki wyjściu naprzeciw naszemu zaproszeniu przez MHP, mamy taką okoliczność, że obiekt o którym słyszała chyba każda osoba w naszym kraju (...), możemy obejrzeć w murach MIIWŚ - mówił dyrektor Muzeum II WŚ. 

Na szczególny charakter „Enigm” i ich unikatowość zwrócił z kolei uwagę Robert Kostro, dyrektor Muzeum Historii Polski w Warszawie.

- Zazwyczaj jak myślimy o kopii jakiegoś urządzenia to myślimy o czymś mniej wartościowym od oryginału. W tym wypadku jest dokładnie odwrotnie (…) oryginalna Enigma jest popularna, tysiące egzemplarzy wyprodukowano w Niemczech (…) były masowo używane przez niemiecką armię (…) Czymś absolutnie niezwykłym i unikatowym jest kopia takiej maszyny, tworzona w sposób bardzo specyficzny (…) została wyprodukowana przez wytwórnie AVA w Warszawie bez znajomości oryginału (….) Udało im się odtworzyć niemal dokładnie takie samo urządzenie (…) Maszyna którą tutaj mamy pochodzi z ośrodka Kadyks we Francji (…) nie zachował się żaden egzemplarz z tych wyprodukowanych w Polsce, więc to jest absolutny unikat (…) to właśnie ta maszyna dokumentuje osiągnięcia polskich kryptologów i polskiego wywiadu, jeżeli chodzi o złamanie niemieckich kodów. 

Z kolei Wojciech Łukaszun, kierownik Działu Zbiorów MIIWŚ przypomniał, że na wystawie w Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku także pokazywana jest jedna z maszyn szyfrujących. 

- W zbiorach MIIWŚ mamy maszynę szyfrującą Enigma, jest ona pokazywana na naszej wystawie stałej na poziomie -3 (…) Dzisiaj mamy okazję zobaczyć tę wersję, z którą polscy kryptolodzy walczyli. 

„Enigmy” pochodzące ze zbiorów Muzeum Historii Polski będzie można oglądać w Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku do połowy marca.

Prezentacja odbyła się w ramach akcji „Wejście w historię”, w ramach której na poziomie -1 Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku (przy wejściu głównym) prezentowane są eksponaty związane z aktualnymi rocznicami, wydarzeniami wojennymi lub zagadnieniami okresu wojny i okupacji. Ideą cyklu jest przede wszystkim pokazanie eksponatów na co dzień nieprezentowanych w przestrzeni Muzeum, a związanych z interesującym zdarzeniami i osobistymi historiami