Najstarsze w Polsce dokumenty do zobaczenia na plenerowej wystawie w Gdańsku

Wystawa plenerowa „Historia dokumentem pisana” to zbiór najstarszych archiwaliów Polski. Powstała dzięki współpracy 33 polskich archiwów państwowych – każde z nich prezentuje najstarszy z przechowywanych przez siebie dokumentów. Ekspozycja kubikowa w kształcie terytorium Polski powstała pod kierunkiem Archiwum Państwowego w Poznaniu.

>>> Wystawę obejrzał nasz fotoreporter Karol Makurat. Zobaczcie zdjęcia! <<<

Jakie dokumenty można obejrzeć na wystawie? Jak informują jej organizatorzy, to m.in. „średniowieczne dokumenty papieskie, królewskie, klasztorne, miejskie i cechowe, sygnowane przez takie osobistości jak: Hadrian IV, Grzegorz IX, Jan XXII, Władysław Łokietek, Kazimierz Wielki czy Zygmunt August. Obok nich prezentowane są także dokumenty sądowe, hipoteczne i rodzinne”. 

Niektóre z prezentowanych dokumentów zostały wpisane na Światową lub Krajową Listę Programu UNESCO „Pamięć Świata”.

PRZECZYTAJ TEŻ: Fascynujące fotografie przedwojennej Gdyni na wystawie

Najstarszy dokument prezentowany na wystawie to fundacja klasztoru cystersów przez Zbiluta w Łeknie z 1153 roku. Jest on przechowywany w Archiwum Państwowym w Poznaniu. Najmłodszy dokument natomiast pochodzi z 1918 roku. Dotyczy przekazania władzy Józefowi Piłsudskiemu po odzyskaniu przez Polskę niepodległości. Dokument przechowuje Archiwum Akt Nowych.

Jaki jest najstarszy dokument w Gdańsku?

Najstarszy dokument, jaki przechowuje Archiwum Państwowe w Gdańsku, to akt, w którym książę pomorski Sambor nadaje klasztorowi cystersów w Oliwie uposażenie ziemskie, wymienione są w nim także zwolnienia immunitetowe i uposażenie dziesiętne. Jak czytamy w opisie wystawy, „klasztor otrzymuje dochód z karczem i bydła, uprawnienia rybołówcze, zostaje zwolniony od cła lądowego i wodnego. Zezwala mu się także pobudować jeden mały młyn nad potokiem Strzyżą. Książę zwalnia także poddanych klasztornych od świadczeń rzeczowych i od wypraw wojennych, z wyjątkiem odbudowy grodu i mostu w Gdańsku (wzmianka o nabrzeżu portowym w Gdańsku)”. Dokument pochodzi z 18 marca 1178 roku. Jego kopię również można zobaczyć na wystawie.

Wystawę plenerową „Historia dokumentem pisana” można oglądać w Gdańsku do 31 stycznia 2023 roku przed siedzibą Archiwum Państwowego w Gdańsku. Jest czynna w godzinach 8:00-16:00.

„Historia dokumentem pisana” podróżuje też po Polsce. Wystawę po raz pierwszy można było zobaczyć w sierpniu na XXIII Międzynarodowym Kongresie Nauk Historycznych w Poznaniu. Później prezentowana była w Łodzi, Kielcach, Radomiu i w Malborku.