Rocznica wyborów 4 czerwca to nie okazja do wspominków historycznych, ale święto obywateli

Obchody zaplanowane są na cały najbliższy weekend 3-5 czerwca.  

– W tym roku bardzo świadomie nazwaliśmy to Świętem Wolności i Praw Obywatelskich, mówiła prezydent Gdańska Aleksandra Dulkiewicz podczas spotkania z dziennikarzami. – Ostatni czas pokazuje nam jaką mocą mogą być aktywni obywatele. Nie chcemy, żeby to święto było li tylko wspomnieniem historycznym, ale świętem wszystkich. Chcemy zachęcić do udziału także młodych, którzy nie pamiętają, co się wydarzyło 4 czerwca 1989.

Taką zachętą może być Strefę Społeczną, która zostanie zainaugurowana w samo południe, w sobotę 4 czerwca, nieopodal Europejskiego Centrum Solidarności.

– Strefę społeczną, jako koncept, ściągnęliśmy ze Skandynawii – przyznaje Jacek Bendykowski, szef Fundacji Gdańskiej, która wraz z miastem organizuje to wydarzenie. – Skandynawowie raz do roku spotykają się z przedstawicielami organizacji pozarządowych i politykami, żeby przez parę dni porozmawiać sobie na temat państwa.

Strefę społeczną, jako koncept, ściągnęliśmy ze Skandynawii. Skandynawowie raz do roku spotykają się z przedstawicielami organizacji pozarządowych i politykami, żeby przez parę dni, w luźnie atmosferze, nieraz przy piwku, porozmawiać sobie na temat państwa.

Jacek Bendykowski / prezes Fundacji Gdańskiej

Swój udział w Strefie zadeklarowało około 80 NGO-sów, zarówno tych znanych z telewizji, jak i zupełnie niedużych, działających w małych ośrodkach, o których Bendykowski mówi, że są tytanami działalności społecznej, pokazującymi, że nie ma w Polsce takiego miejsca, gdzie się nie da nic zrobić.

Jacek Bendykowski podkreśla, że nie chodzi o dyskusje fachowców, ekspertów we własnym gronie, ale właśnie ich spotkanie ze zwykłymi obywatelami w swobodnej atmosferze, wręcz przy piwie, czy innym drinku.

Głównym tematem tegorocznej strefy mają być nierówności i różne formy dyskryminacji i wykluczenia. M. in. wykluczenie ekonomiczne, wykluczenie związane z chorobami psychicznymi, pochodzeniem, orientacją psycho-seksualną, bodyshamingiem, ageizmem (dyskryminacją ze względu na wiek).

– Celebryci, których zaprosiliśmy, to ludzie, którzy będą mówić o własnych doświadczeniach życiowych związanych z dyskryminacją – zapowiada szef Fundacji Gdańskiej.

Wśród gości będą Andrzej Grabowskiego, Henryk Gołębiewski, Liroy, Karolina Korwin-Piotrowska, Magdalena Środa, Czesław Mozil, Halina Mlynkova, Tomasz Sekielski i Andrzej Grabowski.

Będzie tez duży panel obywatelski prawniczo-nauczycielsko-zdrowotny, poświęcony m.in. skutkom reformy Czarnka. Będzie namiot imigracyjny, w którym dyskutować się będzie nie tylko o Ukraińcach, ale też o haniebnej sytuacji na granicy polsko-białoruskiej.

– Zachęcamy mieszkańców i mieszkanki Trójmiasta do przyjścia. Bez ich udziału to nie będzie miało sensu – apeluje Jacek Bendykowski.

Trochę odchodzimy od tematów ściśle naukowych w stronę popularno-naukowych, takich jak sport, moda czy design w PRL. Jak jedzono gdzie jedzono, co jedzono, braki, reglamentacja, parówki z nutrii, rzeczywistość ciągłego niedoboru – o tym będziemy mówić w sobotę i niedzielę 4-5 czerwca w bibliotece ECS.

dr Przemysław Ruchlewski. / zastępca dyr. ds. naukowych Europejskiego Centrum Solidarności

W działania rocznicowe włączy się oczywiście ECS. Odbędzie się tam m.in. debata „Czasy przełomów 1989/2022”, której udział wezmą: pierwsza dama ukraińskiej literatury Oksana Zabużko, ambasador Ukrainy w Polsce Andrij Deszczyca, ambasador Wielkiej Brytanii w Polsce Anna Clunes, historyk i poseł Paweł Kowal oraz Aleksandra Dulkiewicz. Słowo wstępne wygłoszą (obaj zdalnie) Lech Wałęsa oraz mer Lwowa Andrij Sadowy.  

Smak kuchni PRL – to temat konferencji, jak odbędzie się w bibliotece ECS.

– Trochę odchodzimy od tematów ściśle naukowych w stronę popularno-naukowych, takich jak sport, moda czy design – tłumaczy zastępca dyr. ds. naukowych ECS, dr Przemysław Ruchlewski. – Jak jedzono gdzie jedzono, co jedzono, braki, reglamentacja, parówki z nutrii, rzeczywistość ciągłego niedoboru – o tym będziemy mówić w sobotę i niedzielę 4-5 czerwca w bibliotece. Będzie nas tez można oglądać w streamingu.  

Do obejrzenia wystawy przygotowanej wspólnie z kijowskim Muzeum II Wojny Światowej wystawy „Sława Ukrainie. Symbole niepodległości” zachęca wicedyrektor ECS Magdalena Mistat. Zapowiada też, że w czasie rocznicowego weekendu po wystawie stałej Centrum „subiektywnie” oprowadzać będą: były działacz opozycji i poseł Edmund Krasowski, była działaczka Solidarności, obecnie doradczyni marszałka Borusewicza – Małgorzata Gładysz, Przewodniczący Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego Jan Wyrowiński oraz popularny dziennikarz Wojciech Suleciński.

A całość obchodów zainauguruje w piątek 3 czerwca o godz. 20.30 koncert Smolika, Keva Foxa i Johna Portera w Parku Oruńskim.

Natomiast już 30 maja, po pandemicznej przerwie, „w trasę” po gdańskich dzielnicach wraca okrągły stół zbudowany w 2019 na 30. rocznicę wyborów 4 czerwca. W poniedziałek o godz. 17.00 przy mieszkanki i mieszkańcy Ujeściska i Łostowic będą mogli porozmawiać z prezydent Aleksandrą Dulkiewicz i jej współpracownikami przy fragmenty instalacji okrągłego stołu, które staną przy zbiorniku retencyjnym Jeleniogórska. W razie niepogody spotkanie zostanie przeniesione na teren Szkoły Podstawowej nr 12, ul. Człuchowska 6. Podczas spotkania będzie też można zapoznać się z miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego, zrobić zgłoszenie do Gdańskiego Centrum Kontaktu, a także napić się kawy czy herbaty. Będzie też przygotowany kącik dla dzieci.

– Rozumiem, że niektórzy mogą to uważać za rodzaj festynu. Niemniej dla mnie to ważne spotkanie w jednej z najludniejszych i najbardziej dynamicznie rozwijających się dzielnic Gdańska. A zarazem to także element tej zmiany, która nastąpiła 33 lata temu, dzięki której obywatel stał się podmiotem, który ma też coś do powiedzenia – komentuje Aleksandra Dulkiewicz.