wybory 4 czerwca 1989

W 35. rocznicę pierwszych częściowo wolnych wyborów w PRL i obalenia Muru Berlińskiego podpisano umowę o współpracy pomiędzy Fundacją Muru Berlińskiego i Europejskim Centrum Solidarności. Dokument sygnowali Axel Klausmeyer, dyrektor Fundacji Muru Berlińskiego i Basil Kerski, dyrektor ECS. To znaczące wydarzenie miało miejsce w Gdańsku podczas jubileuszowej, 10. edycji Międzynarodowego Forum Europa Z Widokiem Na Przyszłość.

Lata czekaliśmy, żeby móc uczestniczyć chociaż w częściowo wolnych wyborach – mówi były opozycjonista w PRL Jerzy Borowczak o wyniku wyborów z 4 czerwca 1989 roku. – Tak naprawdę 4 czerwca zaczęła się nasza droga do wolności i demokracji. Dlatego ten dzień powinien być świętem narodowym.

Rok temu, w jednym z moich ostatnich felietonów zamieszczonych w „Dzienniku Bałtyckim”, wzywałem do ogłoszenia 4 czerwca „świętem świętej naiwności”, przegranej wiary w to, że w Polsce może trwale zadomowić się liberalna demokracja, a rządzący będą kierować się zasadami elementarnej choćby przyzwoitości.

- Trzeba pamiętać, że wybory 1989 roku odbywały się niespełna osiem lat po wprowadzeniu stanu wojennego. Wbrew temu, co dziś się mówi, wcale nie było zbyt wielu chętnych do współpracy. Jeszcze w Trójmieście łatwiej było obsadzić wszystkie komisje wyborcze, ale proszę mi wierzyć - w terenie znalezienie trzech osób do składu komisji i trójki mężów zaufania było bardzo trudne- mówi Adam Dunst, przewodniczący zespołu redakcyjnego pierwszej książki, mówiącej o wyborach z 4 czerwca 1989 r. - "Ludzie przełomu"

Jaruzelski powiedział: przegraliśmy przez własną głupotę. Miał na myśli zadziwiającą nieporadność, jaką wykazał się jego obóz. Potwierdziła się teza, że dla systemu despotycznego najtrudniejszy ten moment, kiedy się reformuje – mówi prof. Aleksander Hall współzałożyciel Ruchu Młodej Polski, minister w rządzie Tadeusza Mazowieckiego.

Dziś jesteśmy przyzwyczajeni do tego, że głosując w stawiamy krzyżyk przy nazwisku naszego faworyta. Wybory 4 czerwca 1989 to była jednak prawdziwa wykreślanka. Żeby poprzeć swojego kandydata, trzeba było skreślić nazwiska wszystkich pozostałych.

Dokładnie 129 dni upłynęło od zakończenia rozmów Okrągłego Stołu do zaprzysiężenia rządu Tadeusza Mazowieckiego. Polityczny plan komunistów, który miał im zapewnić utrzymanie władzy, przy jednoczesnym podzieleniu się odpowiedzialnością za stan kraju z opozycją - nie wypalił. Stało się tak w dużej mierze dzięki fenomenalnemu zwycięstwu „drużyny Lecha" w wyborach 4 czerwca 1989. Przypominamy kalendarium tamtych gorących pięciu miesięcy.

Święto Wolności i Praw Obywatelskich w Gdańsku rozpocznie się w piątek, 3 czerwca i potrwa do niedzieli, 5 czerwca. Poniżej przedstawiamy program wydarzeń.

Wielu polityków dzisiaj chce nam meblować życie, często wbrew naszej woli. Odbierać prawa lub je reglamentować. Nigdy dość powtarzać, że obywatele są podmiotem, a nie przedmiotem – mówi prezydent Gdańska Aleksandra Dulkiewicz i zaprasza do wspólnych obchodów Święta Wolności i Praw Obywatelskich 4 czerwca.

Strefa Społeczna z udziałem ok. 80 organizacji pozarządowych, debata o czasach przełomów, konferencja poświęcona kuchni PRL oraz koncert Smolika i Johna Portera – to tylko część atrakcji przewidzianych podczas gdańskich obchodów Święta Wolności i Praw Obywatelskich w rocznice pierwszych częściowo wolnych wyborów parlamentarnych.