W 53. rocznicę Gdynia uczciła pamięć ofiar czarnego czwartku

„Pierwszy strzał w górę, drugi pod nogi, trzeci na wprost” – tak generał Grzegorz Korczyński, dowodzący w 1970 roku wojskiem na Wybrzeżu, mówił o zasadach użycia broni. Zbrodnicza decyzja o strzelaniu ostrą amunicją do cywili była odpowiedzą komunistycznych władz PRL na protesty społeczne i strajki, jakie wybuchły w reakcji na wprowadzone podwyżki m.in. mięsa, ryb, mąki i innych artykułów spożywczych.

W Gdyni kulminacją krwawej pacyfikacji ludności był czwartek 17 grudnia 1970 r., którego obchody 53. rocznicy rozpoczęły się już o godzinie 6. rano, nieprzypadkowo przy przystanku SKM Gdynia Stocznia-Uniwersytet Morski. To właśnie w tym miejscu, ponad pół wieku temu, kiedy pasażerowie kolejki wysiedli o świcie, zostali zaatakowani przez wojsko i milicję. Wśród zabitych byli wówczas stoczniowcy, młodzież i uczniowie, którzy idąc do zakładów i szkół, trafili w sam środek masakry. Oficjalnie w Gdyni zginęło wtedy 18 osób, a wiele innych zostało rannych.

– Chcieli tylko godnie żyć – mówił pod pomnikiem ofiarach poległych podczas grudniowych wydarzeń Roman Kuzimski, wiceprzewodniczący zarządu regionu gdańskiego NSZZ Solidarność. – Zginęło kilkadziesiąt osób, a blisko dwa tysiące zostało rannych. Mimo to, do dnia dzisiejszego nie poznaliśmy całej prawdy i nie doczekaliśmy się sprawiedliwości. Czy to znaczy, że ta straszna ofiara poszła na marne? Nie. Dzięki niej powstała Solidarność, która wywalczyła Polsce wolność. 

W ramach uroczystości uczniowie II Liceum Ogólnokształcącego oraz harcerze 2. Gdyńskiego Hufca Harcerzy „Zbroja” im. rotmistrza Witolda Pileckiego zapalili 500 światełek pamięci węźle ofiar Grudnia '70. Kolejne 150 światełek rozbłysło przy Urzędzie Miasta – na styku al. marsz. Piłsudskiego i ul. Świętojańskiej.

Czytaj też: Wiesława Kwiatkowska, kronikarka gdyńskiego Grudnia ’70. „Ona chciała tylko dociec prawdy”

Następny zaplanowany element gdyńskich obchodów rocznicy czarnego czwartku w niedzielę 17 grudnia 2023 r. to koncert rocznicowy „Ofiarom Grudnia 1970” w wykonaniu Wiesława Wodyka o godzinie 16.30 w kościele pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa przy ul. Armii Krajowej 46, po którym na godz. 17 zaplanowana została msza święta.

Z kolei po mszy – około godz. 18.00 – rozpocząć ma się przemarsz uczestników ulicami 3 Maja, Armii Krajowej i Świętojańską przed pomnik Ofiar Grudnia '70 na placu Wolnej Polski przy Urzędzie Miasta Gdyni. Tam o godz. 18.30 odczytany zostanie apel poległych, a uczestnicy złożą przed pomnikiem wiązanki kwiatów i zapalą znicze.

Organizatorami uroczystości są Region Gdański NSZZ Solidarność i miasto Gdynia.

Warto pamiętać, że obok niezliczonych rannych, kolejne ofiary śmiertelne wojskowo-milicyjna interwencja w ramach zdarzeń określanych historycznie jako Grudzień 1970 przyniosła w Gdańsku – 6, w Szczecinie – 16 oraz w Elblągu – 1.

Zobacz też: Międzywyznaniowa Wigilia Oliwska i szopka-niespodzianka