Apteka Szpitalna UCK ma najnowocześniejszego w Europie robota do produkcji leków cytotoksycznych

Leki cytotoksyczne są wykorzystywane w procesie leczenia pacjentów onkologicznych. To substancje, które charakteryzują się wysoką toksycznością, również wobec zdrowych komórek ludzkiego ciała, dlatego proces ich przygotowania, jak podkreślają fachowcy, musi być prowadzony w sposób staranny, zapewniający bezpieczeństwo zarówno osobom je przygotowującym, jak i pacjentom. To praca, która na każdym etapie musi być dogłębnie monitorowana.

Leki cytotoksyczne w Uniwersyteckim Centrum Klinicznym przygotowywane są w Aptece Szpitalnej, w specjalistycznej pracowni, która wyposażona jest w odpowiednie materiały, urządzenia i komory laminarne do pracy z tego typu substancjami.

- Przygotowuje je wykwalifikowany, przeszkolony i odpowiednio zabezpieczony personel – zapewniają pracownicy.

Ostatnie dwa lata to czas, w którym w Aptece odbywała się prawdziwa rewolucja. I mimo że to słowo "duże" i często jest nadużywane, to w tym przypadku całkowicie uzasadnione. W jednostce działa jedyny w Europie (i jeden z zaledwie kilku na świecie) tego typu robot do produkcji leków cytotoksycznych.

- Nasze rozwiązanie wyprzedza co najmniej o dekadę stosowane do tej pory - tłumaczy Jakub Kraszewski, dyrektor naczelny Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego. - Robotyzacja jest kierunkiem, w którym chcemy podążać. Podobnie zaawansowane urządzenia w wielu miejscach będą wyręczały lub wspomagały naszych pracowników.

Jak zaznacza Adam Sudoł, z-ca dyrektora naczelnego ds. logistyki medycznej UCK, na ten dzień czekano od dłuższego czasu.

- Przedstawiamy rozwiązanie, które przede wszystkim dedykowane jest naszym pacjentom leczonym na schorzenia onkologiczne i hematologiczne – dodaje Adam Sudoł. - Pozwoli ono szybciej i precyzyjniej dostarczyć dawkę leku wykorzystywanego w terapii. Ponadto całe rozwiązanie, jako system „zamknięty”, praktycznie eliminuje zagrożenie toksycznością podawanych leków, również dla personelu wykonującego te czynności.

Rewolucja w aptece dokonała się w wielu obszarach, ale najważniejsze z nich to efektywność i bezpieczeństwo.

- Przy wyborze robota skupiliśmy się przede wszystkim na zapewnieniu pacjentom najbezpieczniejszej terapii w możliwie najkrótszym czasie przy jednoczesnym, maksymalnym zabezpieczeniu farmaceutów oraz pozostałego personelu szpitala pracującego z lekiem cytotoksycznym - mówi dr n. med. Wioletta Kaliszan, kierownik Apteki Szpitalnej UCK. - Przez bezpieczeństwo terapii rozumiem najwyższą precyzję dawkowania i monitorowanie praktycznie każdej sekundy produkcji leku. Tutaj nie ma żadnego ryzyka - ani dla pacjentów, ani dla pielęgniarek. Dostarczany produkt jest absolutnie najwyższej jakości.

Okazuje się, że i do apteki “zakradła się” sztuczna inteligencja. Robot pracuje właśnie w oparciu o algorytmy sztucznej inteligencji. Posiada 16 kamer wieloetapowej kontroli, 4 zautomatyzowane ramiona, 8 stacji roboczych, 8 niezależnych stanowisk do mieszania oraz wewnętrzne magazyny na fiolki z lekami oraz strzykawki. Jest w stanie wykonać nawet 70 dawek leku w ciągu godziny.

Bezpieczna, szybka i precyzyjna praca urządzenia jest zasługą personelu apteki, który nie wyobraża sobie już pracy bez wsparcia robota. Należy tu jeszcze raz podkreślić, że bezpieczeństwo personelu to bezpieczeństwo pacjenta.

- Sztuczna inteligencja pozwala niezwykle precyzyjnie odmierzyć zleconą dawkę i monitoruje na każdym etapie proces przygotowania leku – tłumaczy dr Kaliszan. - Produkcja ruszyła dopiero wtedy, kiedy nauczyliśmy robota, co w zasadzie ma robić i to na naszych warunkach. Zajęło to ponad 12 miesięcy. Obecna sprawna i wydajna praca urządzenia jest zasługą wielu osób pracujących w aptece. Możemy dostarczyć lek w najkrótszym możliwym czasie, a to kluczowe dla pacjentów, lekarzy, dla całej terapii - dodaje dr Kaliszan.

Apteka Szpitalna Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego działa nieprzerwanie od 1945 roku. Pracuje w systemie całodobowym przez wszystkie dni w roku. W ramach tej integralnej jednostki funkcjonują, m.in. pracownia leków cytostatycznych, pracownika żywienia klinicznego, pracownia receptury klasycznej i septycznej, zakład inżynierii genetycznej oraz punkt opieki farmaceutycznej. Apteka obsługuje wszystkie jednostki UCK - kliniki, poradnie, centra lecznicze, laboratoria i zakłady.