Tablica pamięci prof. Szybalskiego. Sopot upamiętnił wybitnego naukowca

Z inicjatywą upamiętnienia prof. Wacława Tadeusza Szybalskiego oraz jego relacji z Uczelniami Związku Fahrenheita: Gdańskim Uniwersytetem Medycznym, Politechniką Gdańską i Uniwersytetem Gdańskim oraz Trójmiastem wyszła Fundacja jego imienia. Tablicę, która przypomina o życiu i dorobku wybitnego genetyka, umieszczono na budynku przy ul. Goyki 10a w Sopocie: tam w latach 1945 – 1949 mieszkał prof. Szybalski. 

Autorem i wykonawcą tablicy jest artysta-rzeźbiarz prof. dr hab. Jan Szczypka z gdańskiej ASP. W jej odsłonięciu uczestniczyli m.in. prof. Ewa Łojkowska, prezeska Fndacji Profesora Wacława Szybalskiego, prezydentka Sopotu Magdalena Czarzyńska-Jachim i prof. Piotr Stepnowski, rektor Uniwersytetu Gdańskiego.

Prof. Wacław Szybalski: genetyk i mikrobiolog

Zmarły przed czterema laty prof. Szybalski to postać bardzo ważna dla rozwoju gdańskich uczelni. Pochodzący ze Lwowa naukowiec w czasie II wojny światowej pracował w lwowskim Instytucie Badań nad Tyfusem Plamistym i Wirusami prof. Rudolfa Weigla, a bezpośrednio po wojnie przyjechał do Gdańska. Pracował równocześnie na czterech posadach: na Politechnice Gdańskiej, w Urzędzie Wojewódzkim, w Inspektoracie Standaryzacji i w Izbie Przemysłowo-Handlowej. Po nostryfikacji dyplomu, dysponując wykształceniem biotechnologicznym, zorganizował Katedrę Technologii Środków Spożywczych Politechniki Gdańskiej. Tutaj też w 1949 otrzymał tytuł doktora nauk chemicznych.

W 1949 roku wyjechał do Danii, a stamtąd - do USA. Od roku 1960 był profesorem na Uniwersytecie Wisconsin w Madison. Zasłynął jako pionier badań nad zjawiskami mutagenezy, karcinogenezy oraz sekwencjonowaniem genomów. Jego odkrycia przyczyniły się do przełomu w zrozumieniu mechanizmów chemicznej procesów mutacji w DNA i wpływu na procesy nowotworowe. Rozwinął techniki badania kwasów nukleinowych, a także metody mapowania DNA, co wytyczyło nowe kierunki w genetyce molekularnej. Był też jednym z głównych uczestników międzynarodowego projektu poznania ludzkiego genomu. 

Poprzez szkolenie wielu gdańskich naukowców przyczynił się do rozwoju biologii molekularnej i biotechnologii w Gdańsku, a za swoje osiągnięcia otrzymał doktoraty honoris causa trzech gdańskich uczelni.

Warto wiedzieć, ze od kilku lat na Uniwersytecie Gdańskim funkcjonują cztery imienne katedry, których patronami są wybitni naukowcy - wśród nich jest katedra im. prof. Wacława Szybalskiego. Każdego roku obejmuje ją inny naukowiec - w tym roku wykłada na niej prof. Dariusz Stramski, oceanograf z University of California San Diego.