Tożsamość i jedność, czyli historia zjazdów Kaszubów na Pomorzu

Inicjatorami i organizatorami pierwszego Zjazdu Kaszubów w Chojnicach w roku 1999 byli Grzegorz Szalewski, ówczesny starosta wejherowski, Kazimierz Klawiter, działacz kaszubski z Rumi, ale też Artur Jabłoński, wówczas starosta pucki i Janusz Palmowski, starosta chojnicki wraz z samorządowcami, którzy potrafili poderwać rzesze Kaszubów i ich sympatyków do wspólnych spotkań, rozmów i zabawy.

I Zjazd Kaszubów odbył się w Chojnicach 

Zjazdy, choć mają charakter wielkiego ludycznego festynu, niewątpliwie budują wspólnotę, umacniają tożsamość, mobilizują do działania.

Kazimierz Kleina / senator i przewodniczący Kaszubskiego Zespołu Parlamentarnego

Przede wszystkim jednak zjazdy – jak wielokrotnie podkreślał śp. prof. Brunon Synak – utwierdziły Kaszubów w przekonaniu, że ich język jest również wartością.

25 lat temu, po wielu latach starań środowisku Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego udało się doprowadzić do utworzenia w 1999 roku samorządu województwa pomorskiego, w którego skład weszły obszary zamieszkiwane tradycyjnie przez Kaszubów. Było to spełnienie marzeń i postulatów kilku pokoleń działaczy tworzących ruch kaszubski. Dla uczczenia tego ważnego i historycznego wydarzenia w tym samym roku zorganizowano w Chojnicach I Zjazd Kaszubów. Odtąd miasto to nazywano południową bramą Kaszub.

Wybór Chojnic na gospodarza podyktowany był tym, że środowisko tamtejszego Zrzeszenia wytrwale zabiegało o to, aby ziemię chojnicką odłączyć od województwa bydgoskiego i, w imię zjednoczenia ziem kaszubskich, przyłączyć do województwa pomorskiego z siedzibą w Gdańsku. 

Radość i duży odzew wywołany w regionie I Zjazdem Kaszubów w Chojnicach stały się podstawą integracji województwa oraz promocji kultury kaszubskiej. Ten sukces zrodził potrzebę cyklicznej kontynuacji tej imprezy.

Kaszubi uwierzyli w swoje możliwości

Na przestrzeni ostatnich trzech dekad obserwujemy, jak Kaszubi i kaszubska tożsamość się zmieniają. O powodzeniu oraz fenomenie zjazdów zdecydowały zmiany cywilizacyjno-kulturowe, demokratyzacja życia oraz proces integracji z Unią Europejską. Odrodzenie języka kaszubskiego, powrót do korzeni, odkrywanie na nowo własnej kultury sprawiły, że Kaszubi uwierzyli w siebie i swoje możliwości. Język kaszubski uzyskał prawną ochronę i jest nauczany w wielu szkołach, dużo młodych ludzi zdaje maturę z języka przodków. 

Kaszubi, dzięki swej przedsiębiorczości i aktywności, potrafili wykorzystać szanse, jakie stworzyła im gospodarka wolnorynkowa. Wiele dobrze prosperujących na Kaszubach rodzinnych małych i średnich firm jest dzisiaj siłą napędową tego regionu. Kaszubscy: radni, wójtowie, burmistrzowie, starostowie, prezydenci miast, uczestniczą w sprawowaniu władzy. Kaszubi mają też swoich przedstawicieli w Sejmie i Senacie.

Transcassubią na zjazd Kaszubów. Najbliższy odbędzie się w Kościerzynie

Atrakcją zjazdów jest przejazd Transcassubią. Ten specjalny pociąg jeździ od stacji do stacji, zbierając rozśpiewanych Kaszubów, żeby zawieźć ich do miasta, które wcześniej wyznaczono na gospodarza zjazdu. W sobotę, 6 lipca wszyscy zjadą do Kościerzyny. 

– Ostatni zjazd Kaszubów w Kartuzach pokazał ogromną siłę naszych oddziałów. Jestem przekonany, że w Kościerzynie będzie podobnie – uważa Jan Wyrowiński, prezes Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego. 

Kaszubi są społecznością najbardziej zdefiniowaną i różniącą się od innych. Z własną dramatyczną historią, językiem, zwyczajami, strojami oraz cechami, takimi jak pracowitość, pobożność i konsekwencja w dążeniu do celu. Tego wszystkiego powinniśmy bronić, chronić i rozwijać.

Jan Wyrowiński / prezes Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego. 

Kalendarium Zjazdów Kaszubów

• 1999 – Chojnice
• 2000 – Hel
• 2001 – Wejherowo
• 2002 – Kartuzy
• 2003 – Słupsk
• 2004 – Kościerzyna
• 2005 – Łeba
• 2006 – Gdynia
• 2007 – Brusy
• 2008 – Gdańsk
• 2009 – Bytów
• 2010 – Puck
• 2011 – Lębork

• 2012 – Sopot
• 2013 – Władysławowo
• 2014 – Pruszcz Gdański
• 2015 – Reda
• 2016 – Wdzydze
• 2017 – Rumia
• 2018 – Luzino
• 2019 – Chojnice
• 2020 – brak, z powodu pandemii
• 2021 – Puck
• 2022 – Brusy
• 2023 – Kartuzy