Pomorski Spacerownik Artystyczny. Te wystawy warto zobaczyć!

Brylanty w orzechach - czyli historia przemytu na Bałtyku - Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku, 3.07.2023 - 29.09.2023 r.

Ludzka natura skonstruowana jest w ten sposób, że najbardziej interesuje nas to, co zakazane. Z wypiekamy na twarzy czytamy historie sławnych przestępców czy członków mafii. Wszystkim zainteresowanym losami wolnych duchów żyjących na krawędzi prawa, polecamy wystawę organizowaną w Narodowym Muzeum Morskim w Gdańsku. Czapka celnika, „pazury” do wydobywania ukrytych worków ze skrytek na statkach oraz but do przemytu złotych monet – to tylko niektóre z eksponatów prezentowanych na wystawie „Brylanty w orzechach – czyli historia przemytu na Bałtyku”. Surowe wnętrza najsłynniejszego polskiego rudowęglowca stanowią idealne miejsce do odkrywania fascynujących opowieści o przemytnikach, którzy przemierzali morze w poszukiwaniu szybkich zysków. Wystawa Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku, przy współpracy z Krajową Administracją Skarbową, wprowadza w świat tych, którzy w przeszłości pływali po Bałtyku, nierzadko ryzykując życie, by przerzucić nielegalne towary z jednego kraju do drugiego. Historia przemytu jest pełna niebezpieczeństw, intryg i przemyślanych sposobów unikania kontroli granicznej. PRL to czas niedoboru wielu artykułów na rynku wewnętrznym. Braki te starali się wypełniać marynarze, którzy jako uprzywilejowani obywatele, mogli regularnie wyjeżdżać poza granice Polski. To, co wywozili i przywozili do rodzimego kraju, można zobaczyć na zdjęciach dokumentujących przemycane towary. Warto dodać, że Trójmiasto było wówczas miejscem szczególnym – tłumnie przyjeżdżano tu na zakupy z całej Polski.

Valentyn Odnoviun. Echa niewidzianych – Muzeum Narodowe w Gdańsku, 08.09.2023 – 28.01.2024 r.

Słynne powiedzenie mówi, że w wielu wypadkach fotografia potrafi opowiedzieć historię lepiej niż 1000 słów. Wszystko dlatego, że uważnie obserwujący mogą odnaleźć w niej dużo więcej kontekstów i przesłań, niż da się zawrzeć w tekście, a dla każdego widza będzie miała ona nieco inne znaczenie. Właśnie z takiego założenia wyszedł ukraiński artysta Valentyn Odnoviun, którego pierwszą indywidualną wystawę w Polsce oglądać można w Muzeum Narodowym w Gdańsku. Odnoviun zaprezentuje na niej cykle fotograficzne poświęcone miejscom przymusowego odosobnienia. Powstające głównie w Ukrainie, Litwie, Łotwie, Polsce i Niemczech na przestrzeni ośmiu lat prace wynikają z jego zainteresowań fotografią kontekstualną i postsowiecką rzeczywistością. Artysta poszukuje miejsc totalitarnej przemocy, analizuje ich wygląd, by w nieoczywisty sposób je sfotografować. Zdjęcia te są częścią opisanej, lecz niewidzianej historii II wojny światowej i komunizmu w Europie Wschodniej. Tworzą archiwa śladów obecności osób izolowanych, więzionych i eksterminowanych. Dzięki formalnym zabiegom fotografie Odnoviuna zyskują wieloznaczność. Wizjery dawnych cel więziennych, zaświetlone arkusze papieru fotograficznego czy powierzchnie ścian budynków, kreują zaskakujące jakości wizualne, bliższe abstrakcji niż rzeczowej rejestracji. Odnoviun nawiązuje w swojej twórczości m.in. do polskich wątków, jeden z cykli PW44 poświęca Powstaniu Warszawskiemu. Inny – Horyzonty - zawiera pracę zrealizowaną w dawnym więzieniu Gestapo, potem UB w Gdańsku. Artysta zwraca uwagę na ciągłość historycznego wykorzystywania tych samych miejsc. Tworząc swoiste archiwa dowodów zastanawia się nad historią, nad człowieczą naturą i nad powracającym wciąż zagrożeniem dla ludzkiej wolności.

Mariusz Waras – Furioza – Centrum Sztuki Współczesnej ŁAŹNIA 1+2 – 13.05.2023 - 01.05.2024

Mariusz Waras, znany też jako m-city, jest jedną z ikon światowego street-artu. To wszechstronny artysta, autor około siedmiuset murali w ponad czterdziestu krajach. To także grafik, ilustrator, który zajmuje się również działalnością dydaktyczną, animacyjną i rewitalizacyjną oraz coraz częściej występuje w roli kuratora wystaw. W ramach obchodów 25-lecia CSW ŁAŹNIA zostanie zrealizowana instalacja przestrzenna Mariusza Warasa. Zostanie ona umieszczona na stalowym stelażu na dziedzińcu CSW Łaźnia 2 w Nowym Porcie. Będzie impresją o Łaźni jako o fenomenie miejsca, które zmieniając swoją funkcję w wymiarze użytkowym, zachowuje ją w wymiarze społecznym. Zgodnie z koncepcją artysty, odniesienie odnajdzie tu historyczna koncepcja budynku Łaźni i jego detale architektoniczne, jak i pierwotne konotacje łaźni z kulturą fizyczną, sportem i ciałem. Równorzędność kultury ciała i kultury ducha będzie stanowić w tej sytuacji połączenie pomiędzy dawnym miejscem higieny a współczesną placówką sztuki. Mariusz Waras, urodzony w 1978 w Gdyni, jest doktorem habilitowanym i obecnie jest zatrudniony na stanowisku profesora Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku, gdzie prowadzi Pracownię Street Artu na Wydziale Architektury i Wzornictwa, na kierunku Architektura Przestrzeni Kulturowych. Swoje prace od początku budował wokół estetyki miejskiej, wykorzystywał motywy architektoniczne i infrastrukturę przemysłową, w tym stoczniową, oraz środki transportu. Styl, choć ewoluuje, pozostaje graficznie skromny i dosadny. Pośród początkowo zdehumanizowanych pejzaży i maszyn w produkcji i niszczeniu, zabawy nieograniczoną możliwością kompilacji w ciągle poszerzającym się leksykonie elementów, zaczęło się pojawiać miejsce na wypowiedzi dotyczące osobistych przemyśleń, manifestów, czasem przybierających formę lapidarnego komentarza na aktualne wydarzenia.