Zaćmienie Słońca nad Polską. Trzymajmy kciuki za pogodę

Zaćmienie występuje, gdy Księżyc znajduje się pomiędzy Ziemią a Słońcem i przesłoni całkowicie lub częściowo tarczę słoneczną. W tym roku nigdzie na świecie nie dojdzie do całkowitego zaćmienia Słońca, ale 25 października – o ile oczywiście pozwoli pogoda - w całej Polsce będziemy mogli  zobaczyć głębokie zaćmienie częściowe.

Obejmie ono całą Europę, północną Afrykę, Bliski Wschód i zachodnią Azję. Będzie widoczne od Islandii (nad ranem) po zachodnie Indie (przed zmierzchem).

W Polsce w najgłębszej fazie zniknie ok. 40 proc. powierzchni Słońca. Największą fazę zaćmienie osiągnie nad zachodnią Syberią - Księżyc zakryje tam aż 82 proc. tarczy słonecznej.

Nad terytorium Polski zaćmienie zacznie się przed południem – ok. godz. 11.15, a zakończy wczesnym popołudniem, gdy Księżyc całkowicie odsłoni Słońce około 13.30. Maksimum zaćmienia będzie przypadać na godzinę 12:18, kiedy to tarcza Słońca zostanie przysłonięta w 41 proc. Najlepsze warunki do obserwacji pojawia się w północno-wschodniej części kraju, a najsłabsze będą w południowo-zachodniej Polsce

By mieć szansę na wyraźniejsze zaobserwowanie zaćmienia, trzeba będzie patrzeć na południowy i południowo-zachodni horyzont.

Jak bezpiecznie oglądać zaćmienie słońca?

Przede wszystkim - nigdy NIE MOŻNA patrzeć na Słońce bez żadnego zabezpieczenia. Obserwacje Słońca są niebezpieczne, nigdy nie wolno oglądać go bez specjalnych filtrów i zabezpieczeń, a tym bardziej przez teleskop czy lornetkę – można nawet stracić wzrok! Nie należy też oglądać zaćmienia przez płytę CD, przydymione szkło czy kliszę rentgenowską. Najbezpieczniejszym sposobem jest obserwacja za pomocą prostej do wykonania kamery otworkowej. Można też wykorzystać naturalne „kamery otworkowe” – np. szczeliny między żaluzjami - i obserwować obraz zaćmionego Słońca przez naturalne przeszkody.

Bezpieczne są także specjalne filtry wykonane z aluminiowej folii mylarowej o gęstości optycznej ND 5.0 (do kupienia np. w sklepach z przyrządami optycznymi) albo mocne szkło spawalnicze.

Gdzie oglądać zaćmienie słońca w Trójmieście

W Centrum Nauki Experyment w Gdyni będzie można zaobserwować to to zjawisko za pomocą teleskopu słonecznego oraz innych przyrządów optycznych. Osoby, które odwiedzą CNE we wtorek w godzinach 10-14, będą mogły, wraz z edukatorami, wyjść na teren zielony przy budynku Experymentu i w bezpieczny sposób spojrzeć w niebo. W środku też przygotowano różnego rodzaju doświadczenia, które przybliżą sylwetki Słońca oraz Księżyca. Wstęp na wydarzenie w ramach biletu na wystawy CNE.

Z kolei na kanale YouTube Hevelianum odbędzie się transmisja na żywo z tłumaczem polskiego języka migowego. Jedno z rzadszych wydarzeń jakim jest częściowe zaćmienie Słońca będzie można oglądać dzięki współpracy z Olsztyńskim Planetarium i Obserwatorium Astronomicznym, Grudziądzkim Planetarium i Obserwatorium Astronomicznym oraz wrocławskim oddziałem Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii.

Przez cały czas trwania transmisji, czyli w godzinach 11-13.40, zaćmienie będą komentować na żywo eksperci. Osoby, które w tym czasie zdecydują się odwiedzić Górę Gradową, będą mogły spojrzeć na zaćmienie przez teleskop słoneczny, który specjalnie na tę okazję zostanie ustawiony na głównym placu Hevelianum.

Czy pogoda pozwoli na obserwację zaćmienia?

We wtorek 25 października Polska będzie prawdopodobnie w zasięgu układu niskiego ciśnienia, a przez Polskę powinien przemieszczać się z zachodu na wschód chłodny front atmosferyczny – podaje Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej. - Według najnowszych numerycznych prognoz pola zachmurzenia wynika, że w czasie trwania zaćmienia Słońca na przeważającym obszarze kraju zalegać będzie niestety zachmurzenie piętra niskiego.

To niestety nie będzie sprzyjało obserwatorom zaćmienia. 

Kolejne częściowe zaćmienie Słońca będzie widoczne w Polsce za cztery lata. Najbliższe zaćmienie całkowite w Polsce będzie widoczne dopiero 7 października 2135 roku. Jednak w 2026 roku 12 sierpnia – będzie można wybrać się na zaćmienie całkowite do Hiszpanii i Portugalii.