Aktualizacja
23.02.2022 r.
Odpis pozwu z Sądu Okręgowego w Gdańsku wpłynął do Europejskiego Centrum Solidarności w środę, 23 lutego. Jak podaje rzeczniczka centrum, dokument jest obszerny, liczy 79 stron i wymaga analizy. Instytucja ma 21 dni na odpowiedź.
Jednocześnie Basil Kerski, dyrektor ECS wydał oświadczenie w sprawie postępowania zainicjowanego przez Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku. Utrzymał wcześniejsze stanowisko, mówiące o tym, że w 2014 r., czyli w momencie podpisania umowy depozytu z Narodowym Muzeum Morskim, ECS zostało wprowadzone w błąd, ponieważ NMM nie posiadało i do dziś nie posiada dowodu własności tablic. Ten, jak przekonuje Basil Kerski, przynależy Maciejowi Grzywaczewskiemu i spadkobiercom Arkadiusza „Arama” Rybickiego.
– W sierpniu 2020 r. autorzy tablic – Maciej Grzywaczewski i spadkobiercy Arama Rybickiego – wyraźnie zaznaczyli, że ich wolą jako właścicieli praw autorskich jest, żeby tablice pozostały w ECS i były dostępne dla wszystkich obywateli niezależnie od opcji politycznej. Podkreślali, że ECS jest miejscem, które uwzględnia w swoich działaniach wszystkie obywatelskie nurty – pisze dyrektor ECS. – NMM nie posiada dowodu własności tego obiektu. Nie jest nim wpis do ksiąg inwentarzowych NMM z 1989 r., w którym nie ma informacji o sposobie wejścia w ich posiadanie – brak w nim wskazania umowy darowizny, umowy kupna czy depozytu. Wpis jest więc niepełny i obarczony poważną wadą.
Na sugestie wyeksponowania tablic w sali BHP, Basil Kerski odpowiada, że nigdy się tam nie znajdowały, ponadto zauważa, że historyczna sala, w której doszło do podpisania porozumień gdańskich, nie ma nic wspólnego z Narodowym Muzeum Morskim, którego misją jest upowszechnianie szeroko rozumianej wiedzy morskiej.
Wyrażamy nadzieję, że integralność wystawy stałej Europejskiego Centrum Solidarności – która doceniona została Nagrodą Dziedzictwa Europejskiego EUROPA NOSTRA i Nagrodą Muzealną Rady Europy, a od momentu otwarcia zwiedziło ją ponad 1,2 miliona osób z Polski, Europy i świata – nie zostanie naruszona.
Wcześniej
Wraca temat praw własności do historycznych tablic zawieszonych 17 sierpnia 1980 r. na stoczniowej Bramie nr 2. Obecnie są one eksponowane w Europejskim Centrum Solidarności, do którego trafiły w lipcu 2014 r., tuż przed otwarciem placówki.
Pod koniec 2019 r. swoje roszczenia względem zabytku przedstawiło Narodowe Muzeum Morskie. Dyrekcja muzeum przekonuje, że tablice są ich własnością, wynikającą z wpisania do inwentarza muzealnego, co nastąpiło w 1989 r., a do ECS trafiły wyłącznie w formie depozytu – zgodnie z 7-letnią umową – do 4 lipca 2021 r. Spór o zabytek zbiegł się w czasie z powołaniem przez ministerstwo kultury oraz NSZZ Solidarność, Instytutu Dziedzictwa Solidarności, który podobnie jak ECS ma promować dziedzictwo historycznego Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Solidarność, ale – co wielokrotnie podkreślali jego inicjatorzy – występować w kontrze do instytucji zarządzanej przez Basila Kerskiego. Piotr Duda, przewodniczący „S”, uważa, że miejscem tablic jest sala BHP.
Pozew w sprawie niedotrzymania terminów
Jak poinformowało w poniedziałek, 21 lutego radio RMF FM, już w październiku 2021 r. Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku złożyło do Sądu Okręgowego w Gdańsku pozew przeciwko ECS w sprawie zwrotu.
Domagamy się respektowania terminów i zapisów umowy wypożyczenia tablic. Pozew dotyczy niedotrzymania terminów zwrotu i nie dotyka spraw własności, praw autorskich i osób domniemanych twórców.
Robert Domżał / dyrektor Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku
– 12 stycznia 2021 r. skierowaliśmy pismo do ECS, w którym poinformowaliśmy o opinii Rady ds. Muzeów i MPN – napisał w oświadczeniu dr Robert Domżał, dyrektor Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku. – Zgodnie z rekomendacjami MKiDN oraz Rady ds. Muzeów MPN ponowiliśmy wniosek o zwrot tablic, jak również wyraziliśmy wolę dwustronnych rozmów i negocjacji w tej sprawie. 20 stycznia 2021 r. otrzymaliśmy odpowiedź ECS, które zaproponowało spotkanie w tej sprawie, jednocześnie podtrzymało stanowisko wyrażone we wcześniejszej korespondencji. Stanowiska tego nie mogliśmy zaakceptować, gdyż nie dotykało ono sedna problemu – respektowania umowy wypożyczenia zabytku między dwoma instytucjami.
Dyrekcja chce, by tablice wróciły do spichlerza NMM na Ołowiance i były eksponowane na wystawie poświęconej gospodarce morskiej po 1945 r. Z tym nie zgadza się ECS, a także jeden ze współautorów 21 postulatów, Maciej Grzywaczewski, który rości sobie w stosunku do tablic autorskie prawo majątkowe oraz prawo własności. Przygotowano opinię prawną, z której wynika, że autorom przysługują prawa osobiste i majątkowe, ponieważ formalnie nigdy nie przenieśli własność obiektu na muzeum morskie.
Tablice znajdują się w sali A „Narodziny Solidarności” ECS. 16 października 2003 r. tekst 21 postulatów strajkujących robotników w Stoczni Gdańskiej wpisano na listę programu UNESCO „Pamięć Świata”. Tablice zostały uznane przez Międzynarodowy Komitet Doradczy UNESCO za jeden z najważniejszych dokumentów XX w.
Napisz komentarz
Komentarze