Korzyści z funduszy UE widać na przykładzie inwestycji w infrastrukturę

Wejście do Unii Europejskiej uruchomiło wiele możliwości. Miliardy złotych zostały przeznaczone na inwestycje w edukację, służbę zdrowia, infrastrukturę, jak również projekty dotyczące integracji społecznej czy wsparcie rynku pracy. Ponadto, rozwijały pomorską gospodarkę – mówił podczas niedawnej gali z okazji 25-lecia samorządu wojewódzkiego, Mieczysław Struk, marszałek woj. pomorskiego. 

– Województwo wykorzystało transformację i odnotowało na przestrzeni ostatnich lat znaczącą poprawę wartości regionalnego produktu krajowego. 20 lat temu nasze regionalne bogactwo stanowiło 50 proc. średniej unijnej. Dzisiaj jest to 75 proc. Mówimy o wzroście z 52,6 mld zł do 191 mld zł w 2022 r. Wysoki standard życia Pomorzan, nowe inwestycje i rozwój gospodarczy regionu wpływają też na utrzymanie się bardzo niskiego poziomu bezrobocia. Przypomnę tylko, że stopa bezrobocia wynosiła w regionie już 25 proc. Teraz to zaledwie 4,9 proc.
ów wyniesie ponad 1,1 mld zł.

Impulsem rozwojowym województwa jest nieprzerwana dostępność środków w ramach Programu Regionalnego, Programów Operacyjnych oraz dopłat rolniczych. Szacuje się, że od 2004 r. województwo zasiliło ok. 60 mld zł. Znacząca ich część trafia do samorządów. Gminy czy powiaty, pożytkują je praktycznie na wszystkie obszary funkcjonowania, m.in. transport, ochronę środowiska, rewitalizacje czy edukację. Sam Gdańsk pozyskał w różnej formie prawie 5 mld zł.

– W perspektywie budżetowej 2014-20 uzyskaliśmy ponad 1,24 mld zł.  W obecnej, na lata 2021-2027, mamy nadzieję otrzymania równie wysokich środków  mówi Joanna Bieganowska z biura prasowego Urzędu Miejskiego w Gdańsku. – Dzięki funduszom unijnym rozwój Gdańska zmienia się w obszarach takich jak edukacja, zdrowie publiczne i sport, integracja społeczna i aktywność obywatelska, kultura i czas wolny, innowacyjność i przedsiębiorczość, atrakcyjność inwestycyjna, infrastruktura, mobilność i transport oraz przestrzeń publiczna. Zmiany widoczne są w zakresie rozbudowy infrastruktury drogowej, szynowej czy rowerowej, ożywienia dróg wodnych oraz rozwoju turystyki wodnej, a także rewitalizacji w kilku dzielnicach. 

Korzyści z wykorzystania funduszy unijnych widać bardzo dobrze na przykładzie inwestycji w infrastrukturę transportową. Realizowana systematycznie od 2004 r. rozbudowa sieci dróg ekspresowych otworzyła region na wschód oraz południe, a wkrótce także i zachód, za sprawą budowanej Trasy Kaszubskiej. W ostatnich dwóch dekadach Gdańsk współfinansował rozwój sieci linii tramwajowych czy dróg rowerowych. Z kolei mniejsze gminy inwestowały w modernizacje lub budowy nowych węzłów przesiadkowych. Dzięki nim, w Chojnicach, Tczewie czy Kwidzynie, możliwe było połączenie tras autobusowych i rowerowych z modernizowanymi liniami kolejowymi. W wielu przypadkach dofinansowania zadań pokryły ponad 50 proc. ich kosztów. Inwestycje w infrastrukturę transportową będą kontynuowane w kolejnych latach. Sztandarowym projektem województwa jest rozbudowa Pomorskiej Kolei Metropolitalnej. Do 2029 r. PKM-ka ma dowozić pasażerów do południowych dzielnic miasta, zapewniając zintegrowanie z innymi formami komunikacji zbiorowej. W kolejce do realizacji czekają też modernizacje linii kolejowych czy budowa Drogi Czerwonej oraz Via Maris.

W najbliższych latach dofinansowania będą odgrywać kluczową rolę w ramach tzw. transformacji energetycznej. W ramach Funduszy Europejskich dla Pomorza na lata 2021-27 na ten cel przewidziano ponad 200 mln euro.

– Prawie 160 mln euro zaplanowano na poprawę efektywności energetycznej, m.in. finansowanie termomodernizacji budynków, modernizacji systemów ciepłowniczych, oświetlenia zewnętrznego w tym działania doradcze podnoszące świadomość użytkowników końcowych. Zależy nam, aby odnawialne źródła energii były częścią kompleksowych rozwiązań poprawiających efektywność energetyczną – mówi Michał Piotrowski, rzecznik prasowy Urzędu Marszałkowskiego w Gdańsku. – Bezpośrednio na odnawialne źródła energii przewidziano 42,51 mln euro, z czego ok. 14 mln euro przeznaczono na realizację przedsięwzięcia strategicznego pt. Pomorski Archipelag Wysp Energetycznych. Warto podkreślić, że wyspy energetyczne będą lokalnie produkowały energię pochodzącą z OZE i konsumowały ją tworząc obszary samobilansujące się. Mamy nadzieję, że realizacja tego przedsięwzięcia da nowy impuls do rozwoju zielonych źródeł, omijając ograniczenia wynikające z przepustowości sieci przesyłowych i dystrybucyjnych. Warto też dodać, że oprócz wsparcia skierowanego bezpośrednio ma transformacje energetyczną, ponad 60 mln euro jest skierowane na rozwijanie i wzmacnianie zdolności badawczych i innowacyjnych w tym na zieloną transformację przedsiębiorstw.

Fundusze europejskie to nie tylko inwestycje „twarde". W minionych dwóch dekadach środki wspomagały m.in. system opieki nad seniorami czy rozwój sektora przedsiębiorczości. Szacuje się, że bezzwrotne dotacje na założenie własnej firmy trafiły dotychczas do ok. 23 tys. osób. Na wsparcie mogły liczyć nie tylko firmy typu start-up, ale także istniejące przedsiębiorstwa. W sumie z unijnego wsparcia skorzystało ponad 33 tys. pomorskich przedsiębiorców. Obecnie, środki są też ważnym narzędziem w rozwiązaniu problemów związanych z edukacją, w tym z jakością i dostępnością edukacji przedszkolnej, zwłaszcza na obszarach wiejskich oraz w małych miejscowościach. 

– Zaplanowane na lata 2021-2027 wsparcie w obszarze edukacji będzie kontynuacją działań mających na celu poprawę jakości edukacji na każdym etapie kształcenia, wpływając na redukcję polaryzacji wyników egzaminów zewnętrznych w województwie – wyjaśnia rzecznik Urzędu Marszałkowskiego w Gdańsku. – Dzięki tym środkom szkoły będą mogły rozwijać kompetencje kluczowe wszystkich uczniów, dodatkowo wspierając tych z indywidualnymi potrzebami edukacyjnymi. Wsparcie otrzymają więc uczniowie z niepełnosprawnościami, potrzebami z zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej, jak również ci szczególnie uzdolnieni. Ponadto, środki te pozwolą na zwiększenie niewystarczającej współpracy pomiędzy szkołami a lokalnymi społecznościami, wpływając na zwiększenie udziału społeczeństwa w kształtowaniu polityki oświatowej i podnoszeniu świadomości społecznej. Ważnym elementem jest również kontynuacja działań wpływających na lepsze dostosowanie szkolnictwa zawodowego do potrzeb lokalnego i regionalnego rynków pracy oraz zapewniających trwałą współpracę szkół zawodowych z przedsiębiorcami.

W ramach Krajowego Planu Odbudowy województwo realizuje przedsięwzięcie pn. „Zbudowanie systemu koordynacji i monitorowania regionalnych działań na rzecz kształcenia zawodowego, szkolnictwa wyższego oraz uczenia się przez całe życie, w tym uczenia się dorosłych". Celem projektu jest zapewnienie strategicznego planowania w obszarze edukacji, co jest niezwykle istotne z punktu widzenia zarządzania rozwojem gospodarczym i społecznym oraz z uwagi na konieczność przygotowania kadr i społeczeństwa do zachodzących zmian. Wartość projektu to 21,5 mln zł. W ramach KPO, samorządy będą mogły wkrótce sięgnąć po środki na „zazielenianie" terenów miejskich. Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej i Bank Gospodarstwa Krajowego podpisały umowę na wsparcie zazieleniania przestrzeni miejskich, zakupu zeroemisyjnego transportu publicznego, termomodernizację oraz transformację energetyczną. Województwo ma w planach zakup 10 pociągów z wykorzystaniem funduszy Krajowego Planu Odbudowy. Z kolei, dzięki środkom z perspektywy na lata 2021-2027 zakupionych zostanie łącznie 31 nowoczesnych pociągów do obsługi połączeń regionalnych oraz trasy Szybkiej Kolei Miejskiej z Gdańska do Wejherowa. Wartość całej inwestycji zakupu pociągów wyniesie ponad 1,1 mld zł.

Partnerzy