Pomorska Rada Oświatowa: Diagnoza już jest, teraz trzeba zmian

Pomorska Rada Oświatowa chce zmian w edukacji. Oto propozycje

Kilkaset osób – nauczyciele, dyrektorzy szkół, oświatowi związkowcy, eksperci, ale także uczniowie i rodzice – wzięło udział w 17. już otwartym posiedzeniu Pomorskiej Rady Oświatowej. To gremium powołane przez sejmik pomorski do monitorowania i opiniowania zmian zachodzących w pomorskiej edukacji.

Nie ma ważniejszego zadania dla państwa niż dbanie o przyszłe pokolenia. Gdzie najlepiej o nie dbać, jak nie w szkole? Ostatnie osiem lat to były lata przespane, można było zrobić dużo dobrego, ale albo nie zrobiono nic, albo, jak w przypadku gimnazjów, zrobiono krzywdę. Mamy dzisiaj świadomość, że szkoła nie wytrzyma kolejnej rewolucji, ale zmiany musimy wprowadzać wspólnie, dlatego jednym z pierwszych działań ministerstwa było przywrócenie dialogu.

Barbara Nowacka / ministra edukacji

Pierwsze w tym roku posiedzenie PRO miało charakter debaty.

– Wszyscy zgadzamy się z tym, że edukacja to fundament naszej przyszłości – podkreślała wojewoda Beata Rutkiewicz. – Dlatego ważne jest, abyśmy razem podejmowali wysiłki na rzecz jej poprawy. Polski system edukacji wymaga transformacji na każdym szczeblu. Dzisiaj stoimy na progu konieczności podjęcia nie tyle debat, bo diagnozy już mamy, ile konkretnych działań.

Wśród najpilniejszych zmian wymieniała m.in. podstawy programowe, formy nauczania czy prowadzenia szkoły, ale także wsparcie i wynagradzanie nauczycieli. 

– Niskie pensje, choć na szczęście już regulowane, zniszczony prestiż zawodu nauczyciela, przeładowana podstawa programowa, niedopasowana do współczesnego świata, zmęczeni i pozbawieni motywacji uczniowie – to tylko niektóre bolączki polskich szkół – przypominała wojewoda. – Część zmian ma charakter wybitnie reanimacyjny, ale wszyscy czekają na działania. Powinniśmy rozpocząć działania długofalowe, dla których punktem wyjścia jest pytanie, jaką wiedzę, cechy czy umiejętności powinien mieć uczeń opuszczający każdy z etapów edukacji? 

Naprawiany system edukacji powinien dawać znacznie więcej swobody na poziomie regionalnym i lokalnym. Dopuszczać większy zakres nauk, zagadnień czy specyfik regionalnych, tożsamościowych. Dla Pomorza takimi zagadnieniami są z pewnością kaszubszczyzna czy gospodarka morska
Beata Rutkiewicz / wojewoda pomorska 

– Nauczyciele odchodzą od zawodu nie tylko ze względów finansowanych – podkreślał z kolei pomorski marszałek Mieczysław Struk. – Powodem jest także wieloletnie deprecjonowanie zawodu nauczyciela, nierzadko celowe i motywowane politycznie. Pomorska Rada Oświatowa uznaje za koniecznie podniesienie prestiżu zawodu nauczyciela, zarówno poprzez powiązanie zarobków nauczycieli z wynagrodzeniami w gospodarce, jak i przez profesjonalizację zawodu nauczyciela. Drogą do tego mogłyby być zmiana programu kształcenia przyszłych nauczycieli, a także przygotowanie istotnych zmian prawnych regulujących status zawodowy nauczycieli. Konieczna jest prawdziwa autonomia szkoły, wspólnocie szkolnej należy zapewnić możliwość suwerennych działań.

Barbara Nowacka zapewniała z kolei, że wszystkie zmiany, których wprowadzenie będzie planowało MEN, zostaną skonsultowane z zainteresowanymi zmianami w edukacji. 

– Wasze uwagi są absolutnie słuszne, polska szkoła powinna je w dobrym tempie przyjąć – mówiła do zebranych w Filharmonii Bałtyckiej. – Deforma edukacji spowodowała, że tego czasu na reformę nie ma, dlatego jednym z pierwszych naszych działań jest wchodzące od 1 września odchudzenie podstawy programowej. Dużą reformę edukacji planujemy zacząć wdrażać od 2026 roku i będę namawiała wszystkich Państwa do uczestnictwa w niej. Czarna epoka w polskiej edukacji już się skończyła.

Czym jest Pomorska Rada Oświatowa?

Rada, powołana w 2016 r. przez Sejmik Województwa Pomorskiego, skupia: przedstawicieli szkół, uczniów, rodziców, jednostki samorządu terytorialnego, organizacje pozarządowe, przedsiębiorców oraz związki zawodowe. Celem powołania i funkcjonowania Pomorskiej Rady Oświatowej jest opiniowanie podstawowych kierunków polityki oświatowej w regionie. Radzie przewodzi marszałek województwa, a do jej tworzenia zostali włączeni członkowie zarządu, radni sejmiku, osoby związane z pomorską edukacją, reprezentujące różne środowiska: szkoły na wszystkich etapach edukacji, uczniów, rodziców, nauczycieli, dyrektorów, szkoły wyższe i organizacje pozarządowe.

Rada ostro krytykowała m.in. likwidację gimnazjów i wprowadzaną przez kolejnych ministrów rządu PiS reformę oświatową. W 2022 r. właśnie do Rady zwrócił się marszałek pomorski o opinię w sprawie kontrowersyjnej ankiety szkolnej Młodzież 4.0 – do uczestnictwa w niej zachęcano m.in. na stronie Pomorskiego Kuratorium Oświaty.

MEiN zachęcało dyrektorów szkół podstawowych i ponadpodstawowych do podjęcia współpracy z twórcami ankiety przy przeprowadzeniu badania na młodzieży w wieku 13-14 lat i 15-25 lat. Pytano m.in. o zachowania seksualne, dopuszczalność aborcji i eutanazji, stosunek do homoseksualizmu, religii i Kościoła katolickiego, wyznanie religijne oraz poglądy polityczne. Po interwencjach ankieta zniknęła ze strony internetowej kuratorium.