.png)
Choć wśród historyków brak zgody co do najdawniejszych dziejów Kociewia, to data pierwszego oficjalnego zapisu nazwy regionu nie budzi wątpliwości: 10 lutego 1807 r., w czasie toczącej się na Pomorzu wojny francusko-pruskiej podpułkownik Józef Hurtig zameldował w liście do generała Jana Henryka Dąbrowskiego, że wysyła „patrol ku Gociewiu”. Zawarta w meldunku nazwa jest pierwszą historyczną wzmianką o Kociewiu jako o regionie, a jej współcześnie używana forma została ugruntowana w II poł. XIX w. To właśnie ten dzień - 10 lutego - obwołany został Światowym Dniem Kociewia.
Dziś Kociewie to zarówno mozaika krajobrazu rzek, lasów, miast o bogatej historii i malowniczych wsi, jak i unikalne dziedzictwo kulturowe. Składa się na nie między innymi gwara, twórczość literacka, charakterystyczne stroje, a także sztuka rzeźbiarska i zdobnicza. Właśnie te dwie ostatnie formy są motywem przewodnim kociewskiego święta w tczewskim Centrum Konserwacji Wraków Statków.
Od 10 lutego w centrum są eksponowane wyjątkowe zabytki związane z historią i etnografią regionu kociewskiego. Kolekcja drewnianych rzeźb oraz tkaniny wyhaftowane ornamentem kociewskim są dziełami Jana i Marii Wespów oraz ich kontynuatorów – twórców ludowych, których prekursorskie prace przyczyniły się do odtworzenia i zachowania dla przyszłych pokoleń unikatowej sztuki regionu.
- Jan Wespa, nestor rodziny, zasłynął jako rzeźbiarz, uczestniczący z powodzeniem w warsztatach i wystawach sztuki ludowej Kociewia - mówi Ewa Sidor z Działu Edukacji Narodowego Muzeum Morskiego. - Jego rzeźby, przedstawiające zarówno figury, jak i całe sceny rodzajowe, wyróżniają się charakterystycznym współgraniem formy z pierwotnym ukształtowaniem drewna, a także twórczym wykorzystaniem naturalnej barwy. Z kolei Maria Wespa, żona Jana, wykonała pionierską pracę na rzecz odtworzenia ludowego ornamentu haftu kociewskiego. Odwiedzając domy, w których zachowały się skrzynie wianowe i meble z kwiatowymi motywami malarskimi, przerysowywała ich zdobienia, a następnie za pomocą igły i kolorowych nici przenosiła je na płótno. Wzory czerpała również z motywów z dawnych sztandarów, chorągwi kościelnych i szat liturgicznych.
Te żmudne, pełne pasji działania doprowadziły do rekonstrukcji barwnego haftu kociewskiego, ważnej dziedziny sztuki ludowej, niemal całkowicie zapomnianej. Zarówno rzeźba, jak i haft kociewski znalazły wiernych kontynuatorów w osobach Zbigniewa i Renaty Wespów - syna i synowej Jana i Marii.
- Odwiedzając Centrum Konserwacji Wraków Statków w sobotę 11 lutego nasi goście będą mogli nie tylko obejrzeć to niezwykłe, małe uniwersum sztuki Kociewia, ale również dowiedzieć się więcej o jej twórcach i ich pracach - kontynuuje Ewa Sidor. - Prezentacja rzeźb i haftów rodziny Wespów w CKWS potrwa do 5 marca 2023 r.
Podczas sobotniego święta Kociewia w Centrum Konserwacji Wraków Statków nie zabraknie interesującej oferty dla rodzin z dziećmi.
- O godzinie 11:00 zapraszamy na zabawę w rodzaju odwróconego „escape room” - mówi edukatorka Aleksandra Grońska. - Zadaniem uczestników nie będzie wydostanie się z pomieszczenia, lecz dostanie się do specjalnej, tajemniczej skrzynki zamkniętej zamkiem szyfrowym. Co kryje się w jej środku? Przekonacie się, rozwiązując serię zagadek i szukając podpowiedzi. Ze względu na ograniczoną liczbę miejsc na tą atrakcję obowiązują wcześniejsze zapisy.
- Święto Kociewia będzie również doskonałą okazją do zaznajomienia naszych najmłodszych gości z kulturowym dziedzictwem regionu - informuje Gabriela Chrzanowiecka. - Przybliżymy dzieciom charakterystyczne motywy kociewskie za pomocą kolorowanek i zadań. Na małych Kociewiaków, którzy wykażą się największą dokładnością, czekają upominki.
Goście, którzy tego dnia odwiedzą również pobliskie Muzeum Wisły, będą mieli okazję zakupić w promocji książkę „Wisła w dziejach Polski” - co ważne - 11 lutego - do każdego egzemplarza będzie załączony prezent.
Światowy Dzień Kociewia stał się dla muzealników okazją do pochwalenia się szczególną łodzią wiślaną, zbudowaną w ostatnich miesiącach w CKWS. Jest to jednostka wykonana na wzór tradycyjnej „nieszawki”, czyli łodzi rybackiej pochodzącej z Nieszawy. Mentorem muzealnych rzemieślników w tej dziedzinie był Władysław Latopolski, prawdopodobnie ostatni tczewski rybak. Jego rodzina od pokoleń mieszkała w Chełmnie i w Nieszawie, trudniąc się rybołówstwem i szkutnictwem, zaś po II wojnie światowej osiedliła się w Tczewie. Pan Władysław samodzielnie budował na własny użytek łodzie w stylu nieszawskim, a sztuki tej nauczył się od swojego dziadka.
W sobotę 11 lutego wstęp do Centrum Konserwacji Wraków Statków i Muzeum Wisły będzie bezpłatny. Zapisy na zabawę „escape room na wspak” są przyjmowane pod nr 58 761 75 31 lub adresem email [email protected]
Napisz komentarz
Komentarze