Elektrownia jądrowa na Pomorzu. Na jakim etapie są prace?

Elektrownia jądrowa na Pomorzu zbliża się wielkimi krokami. Polskie Elektrownie Jądrowe w 2024 roku wykonały m.in. pierwsze prace terenowe w Lubiatowie-Kopalinie. Na zaawansowanym etapie jest też proces związany z pozyskaniem niezbędnych pozwoleń. Trwają również negocjacje gwarantujące zabezpieczenie finansowania tej inwestycji, a także jej projektowanie. 

Elektrownia jądrowa na Pomorzu. Te działania wykonano w 2024 roku

– Miniony rok był bardzo ważnym okresem dla projektu elektrowni jądrowej na Pomorzu – był to czas intensywnej, rzadziej spektakularnej, a częściej mrówczej pracy na wielu odcinkach realizacji inwestycji, której efekty przekładają się na aktualny postęp prac – mówi Leszek Juchniewicz, prezes Polskich Elektrowni Jądrowych. – W najbliższych miesiącach przed nami szereg zadań, które wytyczą ramy całego procesu inwestycyjnego na kolejne lata. 

W ubiegłym roku rozpoczęły się m.in. pogłębione badania geologiczne. Na ich potrzeby przygotowano teren o powierzchni ok. 40 ha. Jak podkreślają PEJ, wyniki tych analiz są kluczowe dla trwającego procesu projektowania elektrowni. Umożliwią dobranie odpowiednich rozwiązań technologicznych i inżynieryjnych, aby ten obiekt mógł bezpiecznie powstać oraz funkcjonować.

Pierwsze analizy pobranych próbek potwierdzają już, że warunki gruntowe w miejscu przyszłej elektrowni nie stanowią przeszkody dla jej bezpiecznej eksploatacji.

PEJ wykonały także badania geologiczne związane z budową infrastruktury wodno-kanalizacyjnej, takiej jak planowana nowa oczyszczalnia ścieków, oraz zapewnieniem dostępu do energii elektrycznej przyszłemu placowi budowy.

Pod koniec minionego roku spółka PEJ przygotowywała się do uruchomienia monitoringu jakości powietrza i wykonała badania pod kątem ewentualnych niewybuchów na obszarze ok. 300 ha. W styczniu 2025 r. natomiast PEJ przeprowadziły badania gleb, w celu określenia poziomów zanieczyszczeń przed rozpoczęciem prac przygotowawczych (tzw. Monitoring „stanu zero”). PEJ przygotowały się również do kampanii monitoringu stanu gleb, który zacznie się z pracami przygotowawczymi. Realizowano też prace konserwacyjne istniejącej sieci melioracyjnej.

zarząd PEJ

Jak PEJ dbają o bezpieczeństwo okolicznych mieszkańców?

Elektrownia jądrowa od budzi duże zainteresowanie okolicznych mieszkańców. Choćby z tego powodu ważne jest przekazywanie informacji o wszelkich działaniach związanych z inwestycją, zwłaszcza o tych, które świadczą o dbałości o bezpieczeństwo. 

– Opracowaliśmy szczegółowe plany przeprowadzenia działań minimalizujących oddziaływania na środowisko w rejonie lokalizacji elektrowni jądrowej – zapewnia Marcin Skolimowski z PEJ. 

W ich skład wchodziły m.in. montaż budek dla ptaków, skrzynek dla nietoperzy i przeniesienie gatunków chronionych roślin. Działania te są związane z planowanym na ten rok rozpoczęciem prac przygotowawczych, w sprawie których spółka złożyła wniosek w sierpniu 2024 roku. PEJ podpisały też umowę na powstanie drogi technicznej z pirsu (tzw. MOLF) na plac budowy, co umożliwi wykorzystanie drogi morskiej do transportu niektórych elementów elektrowni. Zgodnie z wcześniejszymi zapowiedziami spółki, droga z miejscowości Słajszewo nad morzem pozostała otwarta dla mieszkańców i turystów odwiedzających region.

Marcin Skolimowski / PEJ

Elektrownia jądrowa na Pomorzu. 95 miliardów złotych wsparcia

Prace terenowe są jednak tylko częścią działań PEJ. Spółka prowadzi także rozmowy z konsorcjum Westinghouse-Bechtel dotyczące kolejnych etapów współpracy oraz w sprawie zawarcia tzw. umowy EDA (Engineering Development Agreement), która umożliwi zachowanie ciągłości prac nad projektem i realizowanie już teraz części zadań pierwotnie planowanych na późniejsze terminy. 

PEJ toczy również rozmowy z konsorcjum o kształcie umowy na realizację inwestycji (tzw. umowa EPC – Engineering Procurement Construction).

Trwają też rozmowy na temat pozyskiwania finansowania dla tej inwestycji. Na podstawie otrzymanych do tej pory listów intencyjnych, m.in. od instytucji amerykańskich, kanadyjskich i francuskich, Polskie Elektrownie Jądrowe zgromadziły deklaracje zaangażowania finansowego o wartości ponad 95 miliardów złotych.

60 miliardów złotych z rządu na budowę elektrowni jądrowej 

– Z kolei Rząd RP zabezpieczył na budowę pierwszej polskiej elektrowni jądrowej 60 miliardów złotych – wyjaśnia Marcin Skolimowski. – 20 lutego 430 głosami „za” i jednym przeciw, przy braku głosów wstrzymujących się – Sejm RP przyjął ustawę umożliwiającą dokapitalizowanie PEJ w latach 2025-2030 w kwocie jak wyżej. Po dokonaniu przez rząd RP notyfikacji mechanizmu wsparcia inwestycji w grudniu 2024 roku wszczęte zostało przez Komisję Europejską postępowanie poszerzone w sprawie akceptacji pomocy publicznej dla projektu. Jest to standardowa procedura przy tego typu dużych przedsięwzięciach, w której KE ocenia zgodność pomocy z rynkiem wewnętrznym i wpływ inwestycji na rynek energii w Unii Europejskiej. Po uzyskaniu zielonego światła od KE dla pomocy publicznej PEJ będą mogły uzyskać dokapitalizowanie służące realizacji kolejnych etapów projektu – dodaje Marcin Skolimowski.

Elektrownia jądrowa na Pomorzu. Plany na 2025 rok

Zgodnie z założeniami, w tym roku mają rozpocząć się prace przygotowawcze. Spółka planuje m.in. zabezpieczenie terenu przyszłej budowy i prace geodezyjne. Jednym z niezbędnych działań w miejscu przyszłej elektrowni będzie też usunięcie roślinności. Wszystkie prace zostaną zrealizowane zgodnie z warunkami określonymi w decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla elektrowni jądrowej. Kontynuowane będą również badania geologiczne na lądzie, a w dalszej perspektywie – także na morzu, w rejonie układu chłodzenia elektrowni.

PEJ będą jednocześnie kontynuować prace nad dokumentacją na potrzeby kolejnych pozwoleń i zezwoleń administracyjnych, w tym zezwolenia na budowę, które wydaje Prezes Państwowej Agencji Atomistyki. Właściwa budowa, a więc wylanie pierwszego betonu jądrowego, ma się rozpocząć za trzy lata – w 2028 roku.

Za co odpowiadają Polskie Elektrownie Jądrowe?

Polskie Elektrownie Jądrowe to spółka odpowiadająca m.in. za przygotowanie procesu inwestycyjnego i pełnienie roli inwestora w projekcie budowy elektrowni jądrowych o łącznej mocy zainstalowanej od ok. 6 do ok. 9 GWe, w oparciu o bezpieczne, sprawdzone, wielkoskalowe, wodne ciśnieniowe reaktory jądrowe generacji III(+), oraz ich ewentualną przyszłą eksploatację. Spółka wspiera też administrację rządową w działaniach na rzecz realizacji Programu polskiej energetyki jądrowej oraz wykonaniu umowy między rządem RP a rządem USA ws. współpracy w celu rozwoju programu energetyki jądrowej wykorzystywanej do celów cywilnych oraz cywilnego przemysłu jądrowego w RP.