Memorandum pomorskich samorządowców [nl] w sprawie elektrowni jądrowej przekazane premierowi

Memorandum w sprawie rządowego programu dla powiatu lęborskiego, wejherowskiego i puckiego w związku z planowaną budową elektrowni jądrowej podpisało łącznie 26 samorządów (samorząd województwa, trzy powiaty oraz 22 gminy). W dokumencie zwracają sie do premiera Mateusza Morawieckiego, aby pilnie rozpoczęty został kompleksowy dialog na temat przygotowania procesu inwestycyjnego związanego z pierwszą w Polsce elektrownią jądrową.

Informację o przekazaniu memorandum rządowi samorządowcy ogłosili podczas środowej konferencji prasowej w Wejherowie. To już trzeci tego typu dokument.

– To nasza trzecia próba zwrócenia uwagi na szereg działań w regionie, które są konieczne dla sprawnej realizacji budowy elektrowni – mówił podczas konferencji prasowej Mieczysław Struk, marszałek województwa pomorskiego.

Przypomnijmy, poprzednie memoranda zostały przekazane w 2016 i wiosną 2022 r. Niestety, nie było na nie odpowiedzi.

– Do trzech razy sztuka – spuentował Mieczysław Struk. - Dziś wspólnie przekazujemy ten dokument na ręce premiera i wzywamy Mateusza Morawieckiego do rozpoczęcia kompleksowego dialogu. Oczekujemy, że tym razem zostaniemy potraktowani poważnie.

Ważną kwestią jest zapewnienie warunków życia oraz atrakcyjności osiedleńczej. Trzeba pamiętać, że budowa elektrowni jądrowej może wiązać się z koniecznością wysiedlenia mieszkańców.

Jak zauważają pomorscy samorządowcy, samorządy od lat konsekwentnie i z dużą otwartością podchodziły do perspektywy nowych inwestycji energetycznych w regionie. Respektują też wyłączność kompetencji Rządu RP zarówno w kształtowaniu polityki energetycznej państwa, jak i podejmowaniu decyzji w zakresie strategicznych inwestycji. Są przekonani, że z uwagi na fakt, iż budowa pierwszej elektrowni jądrowej w Polsce będzie ogromnym wyzwaniem infrastrukturalnym i logistycznym, skala tych przedsięwzięć – ich oddziaływanie, ingerencja w przestrzeń oraz wpływ na sposób funkcjonowania lokalnych społeczności – będą bezprecedensowe.

Proces przygotowania budowy elektrowni jądrowej trwa już od kilkunastu lat. Dalsze działania zaplanowane są na jeszcze 12 lat. przygotowania budowy elektrowni jądrowej. i planowany na kolejne minimum 12 lat, co stanowi bardzo istotne wyzwanie dla gmin, powiatów i całego województwa. Jak podkreślają pomorscy samorządowcy, konieczne jest zachowanie równowagi pomiędzy dotychczasową atrakcyjnością osiedleńczą czy turystyczną a przekształceniami związanymi z budową i eksploatacją siłowni. Aby zniwelować negatywne konsekwencje wynikające z trwających działań, jak również z opóźnień, zdaniem samorządowców, którzy opracowali memorandum, należy przyjąć Strategiczny Program Rządowy, który byłby komplementarny do planowanego przez rząd programu wsparcia finansowego tylko dla inwestycji infrastrukturalnych planowanych wprost na potrzeby elektrowni jądrowej.

Zdaniem autorów memorandum, w ramach programu byłyby koordynowane i wspierane działania związane z rozwojem i wykorzystaniem infrastruktury samorządowej, niezbędnej do funkcjonowania lokalnych społeczności w cieniu trwającej budowy elektrowni.

Pod dokumentem oprócz marszałka województwa pomorskiego podpisali się wójtowie gmin: Łęczyce, Luzino, Choczewo, Linia, Wejherowo, Szemud, Gniewino, Krokowa, Kosakowo, Puck, Nowa Wieś Lęborska, Wicko, Jastarnia, prezydenci i burmistrzowie z: Rumi, Wejherowa, Redy, Pucka, Władysławowa, Helu, Łeby, Cewic, Lęborka oraz starości Pucka, Wejherowa, Lęborka.

Działania, o których mowa w dokumencie podzielono na pięć działów. To: dostępność drogowa, rozwój gospodarczy, edukacja i rozwój zasobów ludzkich, warunki życia i atrakcyjność osiedleńcza oraz infrastruktura elektroenergetyczna. W części dotyczącej infrastruktury transportowej szczegółowo opisano sieć drogową regionu i wskazuje. Wskazane są trasy, które powinny zostać zmodernizowane lub wręcz wybudowane od podstaw, a także niezbędne inwestycje w sieć kolejową. W zakresie rozwoju gospodarczego samorządowcy wskazują na konieczność np. stworzenia i wypromowania z otoczeniu elektrowni nowych produktów turystycznych takich jak drogi rowerowe. W dokumencie ważne miejsce zajmują także kwestie edukacyjne.

– Konieczny jest kompleksowy program szkoleń dla dzieci i młodzieży w zakresie energetyki jądrowej, a także włączenie samorządowych instytucji w proces podnoszenia kwalifikacji nauczycieli w tym zakresie – czytamy w przygotowanym memorandum. – Trzeba też opracować i wdrożyć system edukacji i badań na poziomie akademickim, a program studiów powinien uwzględniać zagadnienia „jądrowe”.

Ważną kwestią jest zapewnienie warunków życia oraz atrakcyjności osiedleńczej. Trzeba pamiętać, że budowa elektrowni jądrowej może wiązać się z koniecznością wysiedlenia mieszkańców.

Jak piszą w dokumencie samorządowcy, w ramach specjalnego funduszu kompensacyjno-odtworzeniowego należy zapewnić dedykowane środki dla społeczności lokalnej zamieszkującej w bezpośrednim sąsiedztwie inwestycji na zmianę miejsca zamieszkania. Niezbędna jest także budowa całego systemu przesyłania energii. Nowe linie energetyczne nie powinny kolidować z rozwojem morskiej energetyki wiatrowej.