Litewski artysta zwycięzcą konkursu na rzeźbę dla Sopotu

Baltic Horizons to międzynarodowy konkurs na rzeźbę dla Sopotu, którego tematem są zmiany ekologiczne i wpływ człowieka na środowisko w regionie Bałtyku. Konkurs powstał z inicjatywy ERGO Hestii i Miasta Sopot. Organizatorem jest Fundacja Artystyczna Podróż Hestii we współpracy z Państwową Galerią Sztuki w Sopocie.

Baltic Horizons rozpoczyna współpracę z instytucjami kultury oraz artystkami i artystami z krajów regionu Morza Bałtyckiego. Do udziału w jego pierwszej edycji zostali zaproszeni partnerzy z Finlandii (Muzeum Sztuki Nowoczesnej EMMA w Espoo), Łotwy (Łotewskie Muzeum Narodowe, Muzeum Bourse w Rydze), Litwy (Centrum Sztuki Współczesnej w Wilnie) i Polski (Muzeum Narodowe w Gdańsku). Każda z partnerskich instytucji nominowała do udziału w konkursie wybitnych artystów ze swojego kraju, których poproszono o zaprojektowanie dzieła sztuki z myślą o przestrzeni publicznej Sopotu. Są to: Lotta Mattila i Kaarina Kaikkonen z Finlandii, Augustas Serapinas i Andrius Labašauskas z Litwy, Ēriks Božis, Krišs Salmanis, Evita Vasiļjeva z Łotwy oraz Martyna Jastrzębska, Łukasz Surowiec, Iza Tarasewicz z Polski. Prace zgłoszone na konkurs miały podejmować temat zmian klimatycznych, wpływu człowieka na środowisko naturalne, zwłaszcza w regionie Bałtyku. Kapituła konkursowa złożona z przedstawicieli organizatorów i niezależnych ekspertów miała za zadanie wybrać projekt, który zostanie zrealizowany w Sopocie w ramach przedsięwzięcia  „Sopot miastem rzeźby”.

Współobywatelski głos artystek i artystów

W piątek, 28 kwietnia w Państwowej Galerii Sztuki w Sopocie odbył się wernisaż wystawy podsumowującej 1. edycję konkursu. Zobaczyliśmy prace nominowanych 10 artystów i artystek reprezentujących różne pokolenia i postawy artystyczne, można było obejrzeć zarówno ich projekty konkursowe, jak i wcześniejsze realizacje - rzeźby, instalacje, prace wideo, a także dokumentację fotograficzną działań w przestrzeni publicznej. Na wernisaż przybyli twórcy nominowanych dzieł, a także członkowie kapituły konkursu z jej przewodniczącym, prezydentem Sopotu Jackiem Karnowskim. - Dla mnie konstrukcja tej wystawy to współobywatelski głos artystek i artystów mówiący o poczuciu zmiany i zagrożeń, których doświadcza jednostka i społeczeństwa, takich jak wojna, migracja, globalizacja – powiedziała nam kuratorka wystawy Mariola Balińska. - Poprzez te prace widać zwrot w stronę relacji z drugim człowiekiem, z naturą, zwrot w stronę wspólnotowości i potrzebę reakcji na zmiany w imię poczucia bezpieczeństwa i szacunku względem każdych form życia: świata roślin, zwierząt oraz umiejętnego korzystania z zasobów natury. Bez dewastacji i zmian, których konsekwencją jest zmiana klimatyczna. Wystawie nadałam roboczy tytuł „Sztuka wobec antropocenu”. Antropocen, czyli zmierzch świata, jednak gdzieś pod warstwą sztuki staram się wydobyć światło i nadzieję na to, że przy większej świadomości społeczeństw, rządów, korporacji działających w imię zysku da się ocalić ten świat postrzegany jako system powiązań różnych bytów, od fauny i flory po człowieka, który jest częścią tego systemu.

Głębia Landsort

Podczas wernisażu dyrektor Państwowej Galerii Sztuki, Eulalia Domanowska ogłosiła nazwisko zwycięzcy 1 edycji konkursu międzynarodowego konkursu rzeźbiarskiego Baltic Horizons.

Został nim Andrius Labašauskas z Litwy. Kapituła doceniła jego projekt Głębia Landsort za wyraźne nawiązanie do ekologii oraz wpasowanie się w przestrzeń miejską Sopotu. Andrius Labašauskas jest absolwentem Wydziału Rzeźby w Wileńskiej Akademii Sztuk Pięknych. Rzeźbę studiował także na Massachusetts College of Art and Design. Jednymi z najbardziej znanych jego prac są „light sculptures” – rzeźby świetlne.

Projekt artysty nawiązuje do Głębi Landsort, która jest najgłębszą częścią Morza Bałtyckiego i znajduje się w zachodniej części basenu gotlandzkiego, pomiędzy południowo­-wschodnim wybrzeżem Szwecji a wyspą Gotlandią. Artysta stworzy w Parku Północnym negatywową wersję dna Bałtyku – przestrzeni, gdzie mieszkańcy Sopotu i przyjezdni mogliby usiąść, zrelaksować się, korzy­stać z niej jako strefy wypoczynku, zastanowić się nad kwestiami klimatycznymi, przechodząc obok lub siadając i „czytając” rzeźbę. W nocy rzeźba posłuży jako obiekt obserwacyjny bieżących anomalii klimatycznych. Po zmroku Głębia Landsort będzie oświetlo­na przez inteligentny system iluminacji. Jeśli tem­peratura jest wyższa od rocznej normy dnia, obiekt jest oświetlony w czerwonym spektrum, a jeśli jest chłodniej, oświetlenie rzeźby zmienia się na niebie­skie spektrum. Jeśli temperatura jest zgodna z nor­mą roczną, rzeźba będzie oświetlona na biało.

Andrius Labašauskas otrzymał nagrodę główną w wysokości 95 000 euro. Dodatkowo nagrodzone zostało Centrum Sztuki Współczesnej w Wilnie, które nominowało twórcę do konkursu.

Wystawę Baltic Horizons można będzie oglądać w PGS do 18 czerwca 2023. W sobotę, 29 kwietnia odbędą się wydarzenia towarzyszące Baltic Horizons. O godz. 12.30 w PGS będziemy mogli przysłuchiwać się rozmowie o rzeźbie współczesnej w przestrzeni publicznej, a także spotkać się z artystkami i artystami, których prace zostały zaprezentowane. O godz. 14.00 galeria zaprasza na oprowadzanie po wystawie z kuratorką Mariolą Balińską. Także o godz. 14 można będzie dołączyć do spaceru szlakiem współczesnej rzeźby plenerowej w Sopocie (miejsce spotkania: plac Janusza Kusocińskiego, na wysokości wejścia na plażę nr 14).