Gdańsk nagrodził wybitnych tłumaczy

Ireneusz Kania, tłumacz i poliglota, autor przekładów z kilkunastu języków, w tym z sanskrytu, tybetańskiego i hebrajskiego, został laureatem Nagrody Prezydenta Miasta Gdańska za Twórczość Translatorską im. T. Boya-Żeleńskiego za całokształt działalności przekładowej. Za przekład dzieła wydanego w latach 2020-2022 nagrodzono René Koelblena i Stanisława Waszaka, którzy brawurowo przełożyli z języka francuskiego „Zniknięcia" Georges'a Pereca. Wieczorem 21 kwietnia w Centrum św. Jana nagrody wręczyła laureatom prezydent Gdańska Aleksandra Dulkiewicz.

Nagroda za Twórczość Translatorską im. T. Boya-Żeleńskiego jest wyrazem uznania dla maestrii tłumaczy i tłumaczek literatury pięknej. Przyznawana co dwa lata posiada również wymiar finansowy – 50 000 zł otrzymują laureaci nagrody za całokształt, 30 000 zł autorzy wyróżnionych przekładów konkretnego dzieła.

Zwycięzców tegorocznej edycji Nagrody wybrała Kapituła obradująca w składzie: Carlos Marrodán Casas, Anna Korzeniowska-Bihun, Piotr Paziński, Julia Różewicz i Anna Wasilewska (przewodnicząca Kapituły).

Ireneusz Kania urodził się w 1940 roku w Wieluniu. Studiując romanistykę na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, pogłębiał równolegle swoją wiedzę o językach orientalnych (hebrajskim, chińskim, sanskrycie). W tym czasie uprawiał wyczynowo sporty i dotąd pozostaje aktywny fizycznie. Debiutował w 1972 roku, publikując w „Przeglądzie Orientalistycznym". W następnych latach przekładał również z języka angielskiego, niemieckiego, francuskiego, rosyjskiego, rumuńskiego, włoskiego i sanskrytu. W latach 1983-1988 prowadził prywatny kurs języka tybetańskiego. W latach 90. prowadził zajęcia z przekładu literackiego w Studium Literacko-Artystycznym UJ. Za pracę przekładową otrzymał wiele nagród i odznaczeń, do których dołącza Nagroda Prezydenta Miasta Gdańska za Twórczość Translatorska im. T. Boya-Żeleńskiego.

- Bez tłumaczy, ludzi z pogranicza wyśmienitego rzemiosła i wysmakowanej sztuki, bylibyśmy niemi i ślepi. Nie bez przyczyny, mówi się o tłumaczu „drugi autor". Gala wręczenia Nagrody to doskonały moment, aby podziękować twórcom festiwalu, jego bohaterom – tłumaczom i autorom tekstów źródłowych, oraz wiernej publiczności. Odnajdujmy w tłumaczeniu – drugiego człowieka, samych siebie, prawdę, dobro i piękno. I czytajmy, czytajmy, czytajmy! – mówiła do zebranych gości, nominowanych i laureatów prezydent Gdańska Aleksandra Dulkiewicz.

 Laureatami nagrody za przekład dzieła wydanego w latach 2020-2022 zostali René Koelblen i Stanisław Waszak, którzy z języka francuskiego przetłumaczyli „Zniknięcia" Georges'a Pereca (wyd. Lokator 2022).

Bez tłumaczy, ludzi z pogranicza wyśmienitego rzemiosła i wysmakowanej sztuki, bylibyśmy niemi i ślepi. Nie bez przyczyny, mówi się o tłumaczu „drugi autor".

Aleksandra Dulkiewicz / prezydent Gdańska

– 300-stronicowa detektywistyczna powieść Pereca to najdłuższy w literaturze światowej lipogram, w którym ani razu nie pojawia się litera „e", najczęściej występująca w języku francuskim samogłoska. (...) Obaj tłumacze dokonali wyczynu, zdawałoby się, niemożliwego – brawurowo ułożyli perekowskie puzzle, puścili w ruch bezlitośnie perfekcyjną maszynerię, w której nieobecność samogłoski „e" wymusiła ingerencję w strukturę tekstu, zmianę numeracji poszczególnych części i rozdziałów. Obaj tłumacze zdołali pokonać ogrom trudności technicznych, uratować wszelkie aluzje, dwuznaczności i podteksty, zachować rytm tej doskonale zorkiestrowanej prozy, nie stroniącej od groteski i czarnego humoru – czytamy w laudacji dla René Koelblena i Stanisława Waszaka.

Stanisław Waszak – od ponad 30 lat pracuje jako dziennikarz, a od niedawna również wicedyrektor warszawskiego biura Agence France-Presse. Tłumacz i autor przekładów piosenek na język polski, współprowadzący przez 3 lata, z René Koelblenem, zajęcia z przekładu piosenek w Instytucie Romanistyki na Uniwersytecie Warszawskim.

René Koelblen – inżynier, absolwent École Centrale de Paris (wydział matematyki stosowanej). W latach 1983-1985 lektor języka francuskiego na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu, od 1986 roku związany z branżą informatyczną. Tłumacz i autor przekładów piosenek (polski-francuski, francuski-polski) współprowadzący przez 3 lata, ze Stanisławem Waszakiem, zajęcia z przekładu piosenek w Instytucie Romanistyki na Uniwersytecie Warszawskim. Przetłumaczył na język polski wywiad-rzekę Jolanty Kurskiej z Adamem Michnikiem i Bernardem Kouchnerem pt. „Rozmowy w Awinionie".

Wręczenie Nagrody Prezydenta Miasta Gdańska za Twórczość Translatorską im. Tadeusza Boya-Żeleńskiego towarzyszy Gdańskim Spotkaniom "Odnalezione w tłumaczeniu"

Więcej informacji: 

https://odnalezionewtlumaczeniu.pl, https://www.facebook.com/odnalezionewtlumaczeniu