Wpływ cyberuzależnienia i cyberprzemocy na zdrowie psychiczne dzieci

Cyberuzależnienie i cyberprzemoc mogą znacząco wpłynąć na  zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży. W artykule omówimy skutki tych zjawisk oraz wskazówki dla rodziców i nauczycieli dotyczące minimalizacji ich negatywnych konsekwencji.

Cyberuzależnienie – kiedy technologia przejmuje kontrolę 

Cyberuzależnienie u dzieci i młodzieży to nadmierne korzystanie z urządzeń cyfrowych, które często prowadzi do zaniedbywania codziennych obowiązków, relacji z rówieśnikami i zainteresowań. Najczęściej obejmuje gry komputerowe, media społecznościowe oraz niekontrolowane przeglądanie treści online. Skutki cyberuzależnienia na zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży:

1. Zaburzenia koncentracji i problemy ze snem: Nadmierna ilość czasu spędzana przed ekranem negatywnie wpływa na koncentrację oraz zdolność do nauki, a światło emitowane przez urządzenia zakłóca naturalny rytm snu. 
2. Obniżona samoocena i poczucie własnej wartości: Media społecznościowe mogą wywoływać silne poczucie niedosytu i presję na „idealny" wygląd i styl życia. Młode osoby często porównują się do rówieśników lub influencerów, co może prowadzić do obniżenia samooceny. 
3. Izolacja społeczna i brak realnych kontaktów: Długotrwałe przebywanie w wirtualnym świecie ogranicza kontakty w rzeczywistości, co może powodować samotność, poczucie odizolowania oraz trudności w nawiązywaniu relacji.
4. Zwiększone ryzyko depresji i lęków: Cyberuzależnienie może przyczynić się do poważnych problemów emocjonalnych, takich jak lęki społeczne czy depresja. Wirtualna rzeczywistość często staje się miejscem ucieczki przed trudnościami, co może utrudniać zdrowe radzenie sobie z emocjami. 

Cyberprzemoc – ukryte zagrożenie 

Cyberprzemoc to wszelkie formy przemocy psychicznej i emocjonalnej dokonywanej za pośrednictwem technologii, takich jak obraźliwe komentarze, wyśmiewanie, zastraszanie, czy rozprzestrzenianie nieprawdziwych informacji. Cyberprzemoc staje się coraz powszechniejsza wśród dzieci i młodzieży i może mieć druzgocące skutki dla ich zdrowia psychicznego. Skutki cyberprzemocy na zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży:

1. Poczucie niepokoju i strachu: Ofiary cyberprzemocy często odczuwają nieustanny lęk i stres, zwłaszcza że agresorzy mogą atakować anonimowo. Taki stan napięcia może wpływać negatywnie na ich codzienne życie, w tym na wyniki w nauce.
2. Niska samoocena i poczucie wstydu: Upokarzające treści w Internecie mogą wpływać na samoocenę młodych ludzi, prowadząc do poczucia wstydu i bezwartościowości.
3. Izolacja i wycofanie społeczne: Ofiary cyberprzemocy mogą unikać rówieśników i tracić zaufanie do otoczenia, co zwiększa ryzyko izolacji społecznej. 
4. Depresja i myśli samobójcze: Długotrwałe nękanie i brak wsparcia mogą prowadzić do głębokiego smutku, depresji, a nawet myśli samobójczych. Cyberprzemoc wpływa na ofiary bardzo głęboko, gdyż Internet sprawia, że negatywne treści mogą być widoczne publicznie i łatwo rozprzestrzeniają się. 

ZOBACZ RÓWNIEŻ: Ciągłe wymagania rodziców i presja bycia najlepszym odbijają się na psychice

Jak przeciwdziałać cyberuzależnieniu i cyberprzemocy? 

1. Edukacja cyfrowa: Edukowanie dzieci i młodzieży o zagrożeniach związanych z nadmiernym korzystaniem z technologii oraz o skutkach cyberprzemocy może pomóc im lepiej zrozumieć konsekwencje ich działań. 
2. Wsparcie emocjonalne: Rodzice i nauczyciele powinni budować otwarte relacje z dziećmi, aby mogły zgłaszać trudności i rozmawiać o problemach. Regularne rozmowy o emocjach pomagają młodym ludziom radzić sobie z trudnymi sytuacjami. 
3. Zdrowe nawyki technologiczne: Warto wspierać młodzież w wypracowywaniu równowagi między światem wirtualnym a rzeczywistością, np. poprzez wyznaczanie limitów czasowych na korzystanie z urządzeń. 
4. Szybka reakcja na cyberprzemoc: W przypadku zauważenia cyberprzemocy kluczowe jest szybkie zgłoszenie problemu. Wsparcie specjalisty, np. psychologa szkolnego, może pomóc dziecku lub nastolatkowi radzić sobie z traumą. 

***

Cyberuzależnienie i cyberprzemoc to poważne wyzwania współczesnego społeczeństwa, które wpływają na zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży. Wartościowe wsparcie ze strony rodziny, szkoły oraz edukacja o odpowiedzialnym korzystaniu z technologii mogą przyczynić się do minimalizacji negatywnych skutków tych zjawisk.

Anna Czarnowska, rzeczniczka Wojewódzkiego Szpitala Psychiatrycznego im. prof. Tadeusza Bilikiewicza w Gdańsku, koordynatorka projektu ,,Lepsza przyszłość. Przeciwdziałanie zaburzeniom psychicznym dzieci i młodzieży. Członkini Pomorskiego Zespołu ds. Zdrowia Psychicznego

Partner akcji