Już dziś niebieska superpełnia. To największa i najjaśniejsza pełnia w tym roku!

Sierpniowa pełnia, zwana potocznie jesiotrową, w tym roku dostała jeszcze nazwę „niebieskiej superpełni” albo „superksiężyca”

Superksiężyc. Czym różni się od „zwykłego” księżyca?  

Jedyną, ale bardzo widoczną różnica jest odległość Księżyca od Ziemi: zwykły staje się superksiężycem, gdy  osiąga tzw. perygeum – punkt swojej orbity, w którym znajduje się najbliżej Ziemi. To sprawia, że wydaje się zdecydowanie większy i jaśniejszy niż w innych okresach. 

Według danych NASA w tym położeniu Księżyc dla obserwatorów jest do 14 proc. większy i świeci do 30proc. jaśniej niż w apogeum!

Nazwę „superksiężyc” wprowadził w 1979 r. astrolog Richard Nolle , określając w ten sposób moment, gdy Słońce, Księżyc i Ziemia znajdują się względem siebie w linii prostej, a Księżyc dodatkowo jest w swoim perygeum. Takie położenie Księżyca występuje średnio raz na rok.

Takie zjawisko pozwala na doskonałą obserwację Księżyca bez potrzeby korzystania z teleskopów czy lornetek, choć te narzędzia mogą pomóc w dostrzeganiu szczegółów powierzchni - zwraca uwagę astronom Kazimierz Żubryst.

Superpełnia. Kiedy ją oglądać? 

Ci, którzy planują obserwację, koniecznie powinni patrzeć w niebo w poniedziałkowy wieczór 19 sierpnia, kiedy Księżyc wschodzi nad wschodnim horyzontem. 

Księżyc pełnię osiągnie dziś o 20.25, a najbliżej Ziemi znajdzie się w środę o godz.  7.02 znajdzie się najbliżej Ziemi. Odległość Księżyca od Ziemi 19 sierpnia 2024 r. wyniesie około 361 tysięcy km.  Warto jednak zauważyć, że pełnia będzie widoczna także dzień po głównym wydarzeniu. Co więcej  - dwa dni później znajdzie się on jeszcze bliżej, ale to nie będzie już pełnia - mówi Kazimierz Żubryst

W tym roku, jak podkreśla Karol Wójcicki, autor bloga Z głową w gwiazdach (zglowawgwiazdach.pl) - księżyc wyda się jeszcze większy również dlatego, że sierpniowe pełnie są dosyć niskie - księżyc wzejdzie bowiem na ok. 22°, co podkreśli jego rozmiary.  

Dlaczego niebieski księżyc?

Skąd natomiast nazwa „niebieski księżyc”? To określenie na drugą pełnię Księżyca w ciągu kalendarzowego miesiąca i wbrew nazwie nie oznacza, ze księżyc nabiera wówczas niebieskiego odcienia. Nazwa tego zjawiska jest nawiązaniem do angielskiego określenia „once in a blue moon” (coś zdarza się rzadko, „od święta”). Rzeczywiście, druga pełnia w tym samym miesiącu kalendarzowym  występuje średnio raz na 2,5-3 lata. 

To nazwa, odnosząca się do sytuacji, gdy w ciągu roku kalendarzowego występują cztery pełnie Księżyca. Sierpniowa pełnia jest trzecią z nich, po dwóch wcześniejszych, które miały miejsce 22 czerwca i 21 lipca. Następna pełnia, znana jako “księżyc żniw”, pojawi się 18 września, krótko przed równonocą jesienną.

Jesiotrowa pełnia

Sierpniową pełnię - jeśli akurat nie jest superpełnią - nazywamy zazwyczaj jesiotrową. Nazwa odwołuje się do faktu, że właśnie w sierpniu łowiono kiedyś najwięcej jesiotrów. 

Inne nazwy sierpniowej pełni to Czerwony Księżyc, Księżyc Rysia, Kukurydziany Księżyc i Księżyc Błyskawic.

Co jeszcze zobaczymy na niebie w 2024 roku?

Rok 2024 jest bogaty w dodatkowe zjawiska astronomiczne. Przede wszystkim - sierpniowa superpełnia nie będzie jedyną w tym roku. Kolejna będzie  18 września, z kolei 17 października znowu zobaczymy superksiężyc. Jednak nie zobaczymy go w Polsce, bo w naszej strefie czasowej nastąpi w dzień. 

Poza pełniami czeka nas jeszcze częściowe zaćmienie Księżyca 18 września, maksimum meteorów - wylicza Kazimierz Żubryst, zachęcając do spoglądania wówczas w niebo:

• 8 października: meteory z roju Drakonidów,
• 21 października: meteory z roju Orionidów, 
• w nocy 17-18 listopada: meteory z roju Leonidów,
• w nocy 13-14 grudnia: meteory z roju Geminidów,
• 22 grudnia: meteory z roju Ursydów.