Muzeum pokazuje film z rekonstrukcji dawnego obuwia gdańszczan

W latach 2021-2022 Muzeum Archeologiczne w Gdańsku realizowało zadanie pod nazwą „W czym chodzili dawni gdańszczanie? Konserwacja skórzanych elementów obuwia i odzieży z badań archeologicznych”

Publikacje dokumentujące proces konserwacji cieszyły się dużym zainteresowaniem publiczności. Dostrzegając okazję do spopularyzowania wiedzy o gdańskich zabytkach skórzanych, koordynatorka projektu Anna Jędrzejczak-Skutnik postanowiła pokazać rekonstrukcję średniowiecznego obuwia w nowoczesnej i przystępnej formie.

Rozmowa z Anną Jędrzejczak-Skutnik, starszym konserwatorem w gdańskim Muzeum Archeologicznym.

Pokazała pani prawdziwy teatr rekonstrukcji butów sprzed wieków...

Praca rekonstrukcyjna przy zabytkach archeologicznych jest dość spektakularna. Zawsze, gdy udaje się odtworzyć coś z połamanych lub uszkodzonych fragmentów jest godne pokazania, tym bardziej w naszych czasach, kiedy to proces odwrócenia entropii i zniszczenia nieodmienne fascynuje współczesnego człowieka.

Kiedy ogląda się  ten materiał, ma się wrażenie, że to szalenie proste odtworzyć taki but, że każdy może takiej rekonstrukcji dokonać. Jak jest naprawdę?

Na filmie przedstawiona jest sama końcówka procesu rekonstrukcji, ta najprzyjemniejsza i najbardziej satysfakcjonująca, czyli szycie buta. Proszę jednak pamiętać, że na początku tej drogi nie mamy ani tych fragmentów, ani wiedzy na temat tego, jak ten hipotetyczny but wyglądał. I tutaj nawet najlepszy krawiec by nie pomógł. Wiedza na temat historycznej budowy butów w różnych okresach dziejów jest niezbędna, oczywiście, ale najpierw trzeba taki but w ogóle znaleźć, jak przysłowiową igłę w stogu siana, tylko że ta igła połamała się na kilka kawałków.

Co jest najtrudniejsze w odtworzeniu dawnego obuwia?

Rekonstrukcja zabytków archeologicznych jest jak składanie puzzli, tylko że ...bez rysunku na pudełku. Nie wiadomo, ile fragmentów brakuje, układanka jest trójwymiarowa i, na dodatek, ktoś wrzucił twoje puzzle do worka, różne puzzle z różnych układanek. Innymi słowy - najtrudniejszy jest dobór odpowiednich, pasujących fragmentów buta i wizualizacja przestrzenna obiektu.

Proszę opowiedzieć o bohaterze filmu - bucie, który w tym filmie wystąpił. Co to za but?

Jest to piętnastowieczny but wysoki, zapinany na 14 rzemykoguzików, szyty w typie jednokrójki z wstawką. But lewy o rozmiarze 36 cm, wąski ze spiczastym noskiem, prawdopodobnie dla osoby nastoletniej. Na tę układankę składa się szesnaście części – cholewa, podeszwa, otok, wstawka, język, zapiętek, podkrążek, lamówka, oraz osiem rzemykoguzików. But ten na przestrzeni czasu uległ uszkodzeniu i rozerwaniu. Dzięki współpracy ze specjalistami uzyskaliśmy informację, jaki gatunek skóry użyto w produkcji buta, to skóra bydlęca. Po rekonstrukcji uzyskaliśmy również ciekawe informacje dotyczące cechy morfologicznej zabytku. Największe zmiany wystąpiły w okolicy pięty, gdzie doszło do znacznego załamania skóry i przetarcia przyszwy od strony zewnętrznej buta. Być może jest to wynik szpotawego (koślawego) ustawienia stóp, co powodowało przeciążenie brzegu zewnętrznego stopy.

Więcej informacji w katalogu: https://bit.ly/3V4vmVQ