Wręczono Skry Ormuzdowe 2021. Nagrody za rozpalanie w innych miłości do kaszubszczyzny i Pomorza

Skrę Ormuzdową przyznaje od 1985 r. miesięcznik „Pomerania”, wydawany przez Zarząd Główny Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego. Okolicznościową rzeźbą oraz dyplomem wyróżniane są osoby, które rozwijają pasje twórcze, propagują kulturę kaszubską i pomorską, działają bez rozgłosu, przezwyciężają trudne środowiskowe warunki oraz podejmują społeczne inicjatywy w dziedzinie kultury.

- Wręczamy je tym ludziom, którzy – jak sama nazwa kaszubska wskazuje – są skrami, czyli takimi iskrami, którzy swoją własną miłością do Pomorza, kultury kaszubskiej, potrafią rozpalić do działania innych – mówi Dariusz Majkowski, zastępca redaktora naczelnego „Pomeranii”. - Staramy się takich ludzi dostrzegać i ich właśnie nagradzać, i mamy nadzieję, że właśnie ta Skra Ormuzdowa będzie dla nich nagrodą za to, co już zrobili, a z drugiej strony takim dowodem na to, że idą dobrą drogą i jeszcze bardziej zachęci ich do tego, by rozpalać innych w tej miłości do kaszubszczyzny i Pomorza.

Skry Ormuzdowe otrzymali:

Regina Białk – twórczyni ludowa, aktywna działaczka Stowarzyszenia Twórców Ludowych, doskonała instruktorka, reprezentująca wysoki poziom merytoryczny i znakomite kompetencje pedagogiczne. Specjalnością laureatki jest wyplatanie koszy, koszyczków i różnych arcydzieł, a jej talent artystyczny obejmuje również malarstwo na szkle.

Karola Bober – znawczyni wypieków chlebów kaszubskich, których receptura opiera się na przepisach z XIX i początku XX w. oraz uznana specjalistka od wypieku pierników pomorskich. Prowadzi Fundację „Ocalić od Zapomnienia”, w ramach której w swojej Kaszubskiej Zagrodzie prowadzi z dziećmi i młodzieżą szkolną warsztaty wypieku chlebów, ciast związanych z Bożym Narodzeniem i Wielkanocą oraz różnorodne zajęcia edukacyjne.

Zyta Górna – prezeska Fundacji „Izba Regionalna 2021” w Zgorzałem, założycielka i była prezes Stowarzyszenia Kobiet Zgorzałego. Prowadzi działalność agroturystyczną. Od wielu lat promuje tradycje kulinarne regionu kartuskiego. Jej wytwory wpisane zostały na listę produktów tradycyjnych województwa pomorskiego (konfitura z truskawki kaszubskiej, sok z truskawki kaszubskiej i nalewka z truskawki kaszubskiej). Od 2021 r. jest doradcą Pomorskiego Zespołu ds. Kobiet działającego przy Urzędzie Marszałkowskim Województwa Pomorskiego, którego zadaniem jest m.in. wyrównywanie szans zawodowych i ekonomicznych kobiet oraz eliminacja dyskryminacji na rynku pracy.

Adam Hebel – prezenter radiowy i telewizyjny, reporter, dziennikarz, felietonista i publicysta, satyryk oraz kabareciarz, aktor teatralny, reżyser, literat, animator kultury, a także propagator lokalnych dyscyplin sportowych.

Irena Peplińska – regionalistka, której główną działalnością jest kultura materialna – haft kaszubski oraz kultura niematerialna Krëbanów, czyli muzyka, pieśni i teatr. Od 1978 roku jest członkiem kaszubskiego zespołu ,,Zaboracy”. Muzykuje, śpiewa, tańczy oraz zna i prezentuje bardzo dużo kaszubskich gawęd.

Małgorzata Połomska – regionalistka z Kociewia. Od 2005 r. jest nauczycielką w Szkole Podstawowej nr 7 w Świeciu. Od tego też roku prowadzi w tej placówce oświatowej niezwykle popularny na południowym Kociewiu zespół regionalny „Świeckie Gzuby”. Zespół kierowany przez Małgorzatę Połomską jest stale obecny w życiu południowego Kociewia. Laureatka współpracuje z lokalnymi organizacjami i stowarzyszeniami na rzecz promocji regionu.

Akwarium Gdyńskie – za zaangażowanie w promocję kultury kaszubskiej, a przede wszystkim za organizowanie od kilkunastu lat lekcji przyrodniczo-językowych w ramach projektu „Kaszëbë na wale” (Kaszubi na fali). Każdego roku odbywa się 50 kaszubskojęzycznych lekcji dla uczniów z całych Kaszub (bierze w nich udział co roku ok. 1500 osób). Prowadzą je nauczyciele języka kaszubskiego, a nad poprawnością merytoryczną czuwają edukatorzy (biolodzy) z Akwarium Gdyńskiego.

- Wybór za każdym razem jest trudny, również w tym roku taki był – przyznaje Sławomir Lewandowski, redaktor naczelny „Pomeranii”. -Wszystkie 12 zgłoszeń dotyczyło bowiem osób, które swoją działalnością spełniają stawiane przez nas wymagania, jednakże ustalonym przed laty zwyczajem corocznie staramy się uhonorować maksymalnie kilka osób. Mogę jednak zapewnić, że w przyszłym roku nie zapomnimy o tegorocznych wnioskach.

Nie rzekłszy słowa Ormuzd wyciągnął rękę i spod grobowego kamienia wydobył garść prochu bohaterów i siał go jak siewca sieje ziarno na przyszłe żniwa, ku wschodowi słońca i zachodowi, ku północy i południu. A proch szedł ku ziemi, jak rój gwiazd, jak żarzące się skry. A gdzie iskra spadła, tam tryskał ogień ze świętej ziemi i łączył się z ogniem w płomień

Aleksander Majkowski „Życie i przygody Remusa” / fragment powieści

Skra Ormuzdowa - skąd nazwa?

Pochodzi z powieści Aleksandra Majkowskiego, lekarza, wybitnego działacza kaszubskiego, inicjatora ruchu „młodokaszubskiego”, gorącego orędownika przyłączenia tego skrawka północnych kresów do niepodległej Rzeczypospolitej, który napisał „Życie i przygody Remusa” (1938 r.) literacką kaszubszczyzną. Bohaterem jest Remus – tajemnicza, dziwaczna postać włóczęgi – wizjonera, Kaszuby są tu Magiczną Krainą, ale z elementami mocno realistycznymi.
Oto fragment powieści: „Nie rzekłszy słowa Ormuzd wyciągnął rękę i spod grobowego kamienia wydobył garść prochu bohaterów i siał go jak siewca sieje ziarno na przyszłe żniwa, ku wschodowi słońca i zachodowi, ku północy i południu. A proch szedł ku ziemi, jak rój gwiazd, jak żarzące się skry. A gdzie iskra spadła, tam tryskał ogień ze świętej ziemi i łączył się z ogniem w płomień”.

Stypendium im. Izabelli Trojanowskiej

Kapituła po raz kolejny przyznała też Stypendium im. Izabelli Trojanowskiej na 2022 rok. Otrzymał je Piotr Pastalenc, reżyser, montażysta, scenarzysta i filmowiec. To już 26 stypendysta.

Przypomnijmy, Fundusz Stypendialny im. Izabelli Trojanowskiej został powołany na mocy uchwały prezydium Zarządu Głównego Zrzeszenia Kaszubsko-Pomoskiego. Stypendium – zgodnie z wolą fundatorki, zapisaną w testamencie – przeznaczone jest dla młodych osób, podejmujących pracę w zawodzie dziennikarskim, w szczególności w dziennikarstwie telewizyjnym, pochodzących z Kaszub i szczerze zaangażowanych w specyfikę swojej małej kaszubskiej ojczyzny. O stypendium mogą się ubiegać osoby, zajmujące się tematyką regionalną i posiadające pewien dorobek dziennikarski. Majątek Funduszu stanowią środki, pochodzące z zapisu testamentalnego Izabelli Trojanowskiej oraz dotacje i darowizny na rzecz Funduszu. Od 2014 r. stypendium przyznaje Kolegium Redakcyjne „Pomeranii”